-
وآن خری کز عقل جوسنگی نداشت ** خود نبودش عقل و عاقل را گذاشت
- Bir arpa ağırlığınca bile aklı olmayan eşeğe gelince: Hem aklı yoktur, hem akıllıyı terk etmiştir.
-
ره نداند نه کثیر و نه قلیل ** ننگش آید آمدن خلف دلیل
- Az, çok... Bir yol da bilmez. Fakat yine de bir kılavuzun ardına düşmekten sıkılır, arlanıp utanır.
-
می‌رود اندر بیابان دراز ** گاه لنگان آیس و گاهی بتاز 2195
- Upuzun, uçsuz bucaksız çöllerde gâh topallayıp meyus olarak, gâh koşup yortarak gider durur.
-
شمع نه تا پیشوای خود کند ** نیم شمعی نه که نوری کد کند
- Bir kandil yoktur ki önünde tutsun, önünü görsün... Hatta yarım bir ışık bile bulamaz ki ondan bir nur dilensin.
-
نیست عقلش تا دم زنده زند ** نیم‌عقلی نه که خود مرده کند
- Aklı yoktur ki dirilikten dem vursun, yarım aklı bile yoktur ki ölsün, kendisini ölü bilsin.
-
مرده‌ی آن عاقل آید او تمام ** تا برآید از نشیب خود به بام
- O akıllıya karşı tam bir ölü hale gelsin de kendisini aşağılık yerden dama yüceltsin!
-
عقل کامل نیست خود را مرده کن ** در پناه عاقلی زنده‌سخن
- Tam aklın yoksa kendini ölü hale getir... Sözü diri bir akıllıya sığın.
-
زنده نی تا همدم عیسی بود ** مرده نی تا دمگه عیسی شود 2200
- Böyle olmayan adam diri değildir ki İsa’ya hemdem olsun... Ölü değildir ki İsa’nın ölüleri dirilten nefesine mazhar olsun.
-
جان کورش گام هر سو می‌نهد ** عاقبت نجهد ولی بر می‌جهد
- Kör canı her yana adım atar, sıçrar durur ama bir türlü kurtulamaz.
-
قصه‌ی آن آبگیر و صیادان و آن سه ماهی یکی عاقل و یکی نیم عاقل وان دگر مغرور و ابله مغفل لاشی و عاقبت هر سه
- Gölcük, gölcükte balık avlayanlar, birisi akıllı, öbürü yarı akıllı, üçüncüsü de mağrur, aptal, gafil ve değersiz üç balıkla akıbetleri
-
قصه‌ی آن آبگیرست ای عنود ** که درو سه ماهی اشگرف بود
- A inatçı, bu, içinde üç büyük balık bulunan gölcüğün hikâyesine benzer.