-
عقل می‌گفتش حماقت با توست ** با حماقت عقل را آید شکست
- Akıl, ona diyordu k: Ahmaklık, seninle değil mi? Ahmaklıkla ahde vefa edilmez.
-
عقل را باشد وفای عهدها ** تو نداری عقل رو ای خربها
- Ahitlerde vefa etmek, akılla olur... Sense aklın yok a eşek değerli!
-
عقل را یاد آید از پیمان خود ** پرده‌ی نسیان بدراند خرد
- Akıl, ahdini hatırlar... Akıl, unutkanlık perdesini yırtar.
-
چونک عقلت نیست نسیان میر تست ** دشمن و باطل کن تدبیر تست 2290
- Aklın olmadı mı unutkanlık, sana hâkim olur... Sana düşmanlık eder, tedbirini bozar.
-
از کمی عقل پروانه‌ی خسیس ** یاد نارد ز آتش و سوز و حسیس
- Aşağılık pervane, aklının azlığından kendini ateşe vurur... Ateş, ateşin yakıcılığı, ateşin sesi, aklına bile gelmez.
-
چونک پرش سوخت توبه می‌کند ** آز و نسیانش بر آتش می‌زند
- Fakat kanadı yandı mı tövbe eder ama hırsı ve unutkanlığı yine onu ateşe atar.
-
ضبط و درک و حافظی و یادداشت ** عقل را باشد که عقل آن را فراشت
- Bir şeyi kavramak, anlamak, hıfzetmek ve hatırlamak, aklın işidir... Akıl bunların derecesini yüceltir.
-
چونک گوهر نیست تابش چون بود ** چون مذکر نیست ایابش چون بود
- İnci olmayınca parlaklığı nasıl olur da bulunur? Hatırlatan olmayınca adam, o işten nasıl kaçınır?
-
این تمنی هم ز بی‌عقلی اوست ** که نبیند کان حماقت را چه خوست 2295
- Bu vakitsiz istek de sahibinin akılsızlığındandır. Çünkü ahmaklığın nasıl bir huyu vardır? Göremez ki!
-
آن ندامت از نتیجه‌ی رنج بود ** نه ز عقل روشن چون گنج بود
- O, nedamet zahmetinin sonucudur... Define gibi aydın olan aklıdan gelmez.