English    Türkçe    فارسی   

1
2557-2581

  • رو به خود کرد و بگفت ای نوحه‌‌گر ** نوحه‌‌ات را می‌‌نیرزد آن نفر
  • (Then) he turned to himself and said, “O mourner, those folk are not worth thy mourning.”

  • کژ مخوان ای راست خواننده‌‌ی مبین ** کیف آسی قل لقوم ظالمین‌‌
  • Do not recite incorrectly, O thou who recitest correctly the perspicuous (Qur'án) “Say, how shall I be grieved for an unjust people?”

  • باز اندر چشم و دل او گریه یافت ** رحمتی بی‌‌علتی در وی بتافت‌‌
  • Again he felt a weeping in his eye and heart: an uncaused (involuntary) compassion shone forth in him.

  • قطره می‌‌بارید و حیران گشته بود ** قطره‌‌ی بی‌‌علت از دریای جود 2560
  • He was raining drops of water (shedding tears)—and he had become distraught— an uncaused drop from the Ocean of Bounty.

  • عقل او می‌‌گفت کین گریه ز چیست ** بر چنان افسوسیان شاید گریست‌‌
  • His intellect was saying, “Wherefore is this weeping? Ought one to weep for such scoffers?

  • بر چه می‌‌گریی بگو بر فعلشان ** بر سپاه کینه توز بدنشان‌‌
  • Tell me, what art thou weeping for? For their fraud? For the host of (their) ill-omened exactions of vengeance?

  • بر دل تاریک پر زنگارشان ** بر زبان زهر همچون مارشان‌‌
  • For their murky hearts full of rust? For their venomous snake-like tongues?

  • بر دم و دندان سگسارانه‌‌شان ** بر دهان و چشم کژدم خانه‌‌شان‌‌
  • For their sagsár-like breath and teeth? For their mouths and eyes teeming with scorpions?

  • بر ستیز و تسخر و افسوسشان ** شکر کن چون کرد حق محبوسشان‌‌ 2565
  • For their wrangling and sneering and scoffing? Give thanks, since God has imprisoned (restrained) them.

  • دستشان کژ پایشان کژ چشم کژ ** مهرشان کژ صلح‌‌شان کژ خشم کژ
  • Their hands are perverse, their feet perverse, their eyes perverse, their love perverse, their peace perverse, their anger perverse.”

  • از پی تقلید و معقولات نقل ** پا نهاده بر جمال پیر عقل‌‌
  • For the sake of blind conformity and (for the sake of following) traditional ideas, they set their feet (trampled) on the camels of Reason, this venerable Guide.

  • پیر خر نی جمله گشته پیر خر ** از ریای چشم و گوش همدگر
  • They were not eager for a guide (pír-khar): they all had become (like) an old donkey (pír khar) from paying hypocritical observance to each other's eyes and ears.

  • از بهشت آورد یزدان بردگان ** تا نمایدشان سقر پروردگان‌‌
  • God brought the (devout) worshippers from Paradise that He might show unto them the nurslings of Hell-fire.

  • در معنی آن که مرج البحرين يلتقیان بينهما برزخ لا يبغیان
  • On the meaning of “He let the two seas go to meet one another: between them is a barrier which they do not seek (to cross).”

  • اهل نار و خلد را بین هم دکان ** در میانشان برزخ لا یبغیان‌‌ 2570
  • Behold the people of (destined for) the Fire and those of Paradise dwelling in the same shop, (yet) between them is a barrier which they do not seek to cross.

  • اهل نار و اهل نور آمیخته ** در میانشان کوه قاف انگیخته‌‌
  • He hath mixed the people of the Fire and the people of the Light: between them He hath reared the mountain of Qáf.

  • همچو در کان خاک و زر کرد اختلاط ** در میانشان صد بیابان و رباط
  • He hath mixed (them) like earth and gold in the mine: between them are a hundred deserts and caravanserays.

  • همچنان که عقد در در و شبه ** مختلط چون میهمان یک شبه‌‌
  • (They are) mixed even as pearls and jet beads in the necklace, (soon to be parted) like guests of a single night.

  • بحر را نیمیش شیرین چون شکر ** طعم شیرین رنگ روشن چون قمر
  • One half of the sea is sweet like sugar: the taste sweet, the colour bright as the moon.

  • نیم دیگر تلخ همچون زهر مار ** طمع تلخ و رنگ مظلم قیروار 2575
  • The other half is bitter as snake's venom: the taste bitter and the colour dark as pitch.

  • هر دو بر هم می‌‌زنند از تحت و اوج ** بر مثال آب دریا موج موج‌‌
  • Both (halves) dash against one another, from beneath and from the top, wave on wave like the water of the sea.

  • صورت بر هم زدن از جسم تنگ ** اختلاط جانها در صلح و جنگ‌‌
  • The appearance of collision, (arising) from the narrow body, is (due to) the spirits' being intermingled in peace or war.

  • موجهای صلح بر هم می‌‌زند ** کینه‌‌ها از سینه‌‌ها بر می‌‌کند
  • The waves of peace dash against each other and root up hatreds from (men's) breasts.

  • موجهای جنگ بر شکل دگر ** مهرها را می‌‌کند زیر و زبر
  • In other form do the waves of war turn (men's) loves upside down (confound and destroy them).

  • مهر تلخان را به شیرین می‌‌کشد ** ز آن که اصل مهرها باشد رشد 2580
  • Love is drawing the bitter ones to the sweet, because the foundation of (all) loves is righteousness.

  • قهر شیرین را به تلخی می‌‌برد ** تلخ با شیرین کجا اندر خورد
  • Wrath is carrying away the sweet one to bitterness: how should the bitter sort with (be suited to) the sweet?