English    Türkçe    فارسی   

3
436-460

  • ما بری از دعوتت دعوت ترا ** ما ننوشیم این دم تو کافرا
  • We are quit of thy invitation: (keep) the invitation for thyself: we will not listen to these words of thine, O infidel!
  • حصن ما را قند و قندستان ترا ** من نخواهم هدیه‌ات بستان ترا
  • The stronghold (the water) is (enough) for us: let the sugar and sugar-fields be thine! I do not desire thy gift: take it for thyself!
  • چونک جان باشد نیاید لوت کم ** چونک لشکر هست کم ناید علم
  • Whilst there is life (in the body), food will not fail; when there is an army, banners will not fail.”
  • خواجه‌ی حازم بسی عذر آورید ** بس بهانه کرد با دیو مرید
  • The prudent Khwája offered many an excuse and made many a pretext to the (countryman who resembled the) obstinate Devil.
  • گفت این دم کارها دارم مهم ** گر بیایم آن نگردد منتظم 440
  • “At this moment,” said he, “I have serious matters (in hand); if I come (to visit you), they will not be set in order.
  • شاه کار نازکم فرموده است ** ز انتظارم شاه شب نغنوده است
  • The King has charged me with a delicate affair, and because of (anxiously) expecting me he has not slept during the night.
  • من نیارم ترک امر شاه کرد ** من نتانم شد بر شه روی‌زرد
  • I dare not neglect the King's command, I cannot fall into disgrace with the King.
  • هر صباح و هر مسا سرهنگ خاص ** می‌رسد از من همی‌جوید مناص
  • Every morning and evening a special officer arrives and requests of me (desires me to provide) a means of escape (from the difficulty).
  • تو روا داری که آیم سوی ده ** تا در ابرو افکند سلطان گره
  • Do you deem it right that I should go into the country, with the result that the King would knit his brows (in wrath)?
  • بعد از آن درمان خشمش چون کنم ** زنده خود را زین مگر مدفون کنم 445
  • How should I heal (assuage) his anger after that? Surely, by this (offence) I should bury myself alive.”
  • زین نمط او صد بهانه باز گفت ** حیله‌ها با حکم حق نفتاد جفت
  • He related a hundred pretexts of this sort, (but his) expedients did not coincide with God's decree.
  • گر شود ذرات عالم حیله‌پیچ ** با قضای آسمان هیچند هیچ
  • If (all) the atoms of the world contrive expedients, they are naught, naught, against the ordinance of Heaven.
  • چون گریزد این زمین از آسمان ** چون کند او خویش را از وی نهان
  • How shall this earth flee from Heaven, how shall it conceal itself from it?
  • هرچه آید ز آسمان سوی زمین ** نه مفر دارد نه چاره نه کمین
  • Whatsoever may come from Heaven to the earth, it (the earth) has no refuge or device or hiding-place.
  • آتش ار خورشید می‌بارد برو ** او بپیش آتشش بنهاده رو 450
  • Is fire from the sun raining upon it, it has laid its face (low) before his fire;
  • ور همی طوفان کند باران برو ** شهرها را می‌کند ویران برو
  • And if the rain is making a flood upon it and devastating the cities upon it,
  • او شده تسلیم او ایوب‌وار ** که اسیرم هرچه می‌خواهی ببار
  • It (the earth) has become resigned to it (Heaven), like Job, saying, “I am captive: bring (on me) whatever thou wilt.”
  • ای که جزو این زمینی سر مکش ** چونک بینی حکم یزدان در مکش
  • O thou who art a part of this earth, do not lift up thy head (in rebellion); when thou seest the decree of God, do not withdraw (from it disobediently).
  • چون خلقناکم شنودی من تراب ** خاک باشی جست از تو رو متاب
  • Since thou hast heard “We created thee of dust,” (know that) He (God) hath required thee to be (humble and submissive as) dust: do not avert thy face (from Him).
  • بین که اندر خاک تخمی کاشتم ** کرد خاکی و منش افراشتم 455
  • (God saith), “Mark how I have sown a seed in the earth: thou art dust of the earth, and I have raised it aloft.
  • حمله‌ی دیگر تو خاکی پیشه گیر ** تا کنم بر جمله میرانت امیر
  • Do thou once more adopt the practice of earthiness (self-abasement), that I may make thee prince over all princes.”
  • آب از بالا به پستی در رود ** آنگه از پستی به بالا بر رود
  • Water goes from above to below; then from below it goes up above.
  • گندم از بالا بزیر خاک شد ** بعد از آن او خوشه و چالاک شد
  • The wheat went beneath the earth from above; afterwards it became ears of corn and sprang up quickly.
  • دانه‌ی هر میوه آمد در زمین ** بعد از آن سرها بر آورد از دفین
  • The seed of every fruit entered into the earth; afterwards it raised up heads (shoots) from the buried (root).
  • اصل نعمتها ز گردون تا بخاک ** زیر آمد شد غذای جان پاک 460
  • The source of (all) blessings descended from Heaven to the earth and became the nutriment of the pure (vital) spirit.