English    Türkçe    فارسی   

4
793-817

  • جزو جزوت لشکر از در وفاق ** مر ترا اکنون مطیع‌اند از نفاق
  • Every part of you is an army of God in accord (with Him) they are obedient to you now, (but) not sincerely’.
  • گر بگوید چشم را کو را فشار ** درد چشم از تو بر آرد صد دمار
  • If He say to the eye, “Squeeze (torture) him,” eye-ache will wreak upon you a hundred vengeances;
  • ور به دندان گوید او بنما وبال ** پس ببینی تو ز دندان گوشمال 795
  • And if He say to the teeth, ‘Plague (him),” then you will suffer chastisement from your teeth.
  • باز کن طب را بخوان باب العلل ** تا ببینی لشکر تن را عمل
  • Open the (book of) Medicine and read the chapter on diseases, that you may see what is done by the army of the body.
  • چونک جان جان هر چیزی ویست ** دشمنی با جان جان آسان کیست
  • Since He is the Soul of the soul of everything, how is it a light matter to be hostile to the Soul of the soul?
  • خود رها کن لشکر دیو و پری ** کز میان جان کنندم صفدری
  • “Let alone the army of demons and genies who, (devoted to me) from the core of their hearts, cleave the ranks (of my enemies) for me.
  • ملک را بگذار بلقیس از نخست ** چون مرا یابی همه ملک آن تست
  • First, O Bilqís relinquish thy kingdom: when thou gainest me, all the kingdom is thine.
  • خود بدانی چون بر من آمدی ** که تو بی من نقش گرمابه بدی 800
  • When thou hast come to me, thou thyself wilt know that without me thou wert (as) a picture in the bath-house.”
  • نقش اگر خود نقش سلطان یا غنیست ** صورتست از جان خود بی چاشنیست
  • Even if the picture be the picture of a sultan or a rich man, it is a (mere) form: it has no savour (consciousness) of its own spirit.
  • زینت او از برای دیگران ** باز کرده بیهده چشم و دهان
  • Its beauty is for others: its eyes and mouth are open in vain.
  • ای تو در بیگار خود را باخته ** دیگران را تو ز خود نشناخته
  • O you who have devoted yourself (to contending with others) in strife, you have not known (discriminated) others from your self.
  • تو به هر صورت که آیی بیستی ** که منم این والله آن تو نیستی
  • You stop at every form that you come to, saying, “I am this.” By God, you are not that (form).
  • یک زمان تنها بمانی تو ز خلق ** در غم و اندیشه مانی تا به حلق 805
  • (If) you are left alone by people for a single moment, you remain (plunged) up to the throat in grief and anxiety.
  • این تو کی باشی که تو آن اوحدی ** که خوش و زیبا و سرمست خودی
  • How are you this (form)? You are that Unique One, for (in reality) you are fair and lovely and intoxicated with yourself.
  • مرغ خویشی صید خویشی دام خویش ** صدر خویشی فرش خویشی بام خویش
  • You are your own bird your own prey, and your own snare; you are your own seat of honour, your own floor, and your own root.
  • جوهر آن باشد که قایم با خودست ** آن عرض باشد که فرع او شدست
  • The substance is that which subsists in itself; the accident is that which has become a derivative of it (of the substance).
  • گر تو آدم‌زاده‌ای چون او نشین ** جمله ذریات را در خود ببین
  • If you are born of Adam, sit like him and behold all his progeny in yourself
  • چیست اندر خم که اندر نهر نیست ** چیست اندر خانه که اندر شهر نیست 810
  • What is in the jar that is not (also) in the river? What is in the house that is not (also) in the city?
  • این جهان خمست و دل چون جوی آب ** این جهان حجره‌ست و دل شهر عجاب
  • This world is the jar, and the heart (spirit) is like the river; this world is the chamber, and the heart is the wonderful city.
  • پیدا کردن سلیمان علیه‌السلام کی مرا خالصا لامر الله جهدست در ایمان تو یک ذره غرضی نیست مرا نه در نفس تو و حسن تو و نه در ملک تو خود بینی چون چشم جان باز شود به نورالله
  • How Solomon, on whom be peace, explained (to Bilqís), saying, "My labour in (bringing about) thy (conversion to the) Faith is purely for God’s sake: I have not one atom of self-interest, either as regards thy person or thy beauty or thy kingdom. Thou thyself wilt see (this) when the eye of thy spirit is opened by the light of God."
  • هین بیا که من رسولم دعوتی ** چون اجل شهوت‌کشم نه شهوتی
  • “Hark, come, for I am a Messenger (Prophet) sent to call (the people to God): like Death, I am the slayer of lust, I am not given to lust.
  • ور بود شهوت امیر شهوتم ** نه اسیر شهوت روی بتم
  • And if there be lust (in me), I am the ruler of (my) lust: lam not captive to lust for the face of an idol.
  • بت‌شکن بودست اصل اصل ما ** چون خلیل حق و جمله انبیا
  • My deepest nature is a breaker of idols, like (Abraham) the Friend of God and all the prophets.
  • گر در آییم ای رهی در بتکده ** بت سجود آرد نه ما در معبده 815
  • O slave, if I enter the idol-temple, the idol will prostrate itself, not I, in adoration.”
  • احمد و بوجهل در بتخانه رفت ** زین شدن تا آن شدن فرقیست زفت
  • (Both) Ahmad (Mohammed) and Bú Jahl went into the idol- temple; (but) there is a great difference between this going and that going.
  • این در آید سر نهند او را بتان ** آن در آید سر نهد چون امتان
  • This one (Mohammed) enters, the idols lay down their heads before him; that one (Bú Jahl) enters and lays down his head (before the idols), like the peoples (of old).