English    Türkçe    فارسی   

5
2712-2736

  • گنجهای خاک تا هفتم طبق  ** عرضه کرده بود پیش شیخ حق 
  • God had offered to the Shaykh (all) the treasures of the earth down to the seventh tier;
  • شیخ گفتا خالقا من عاشقم  ** گر بجویم غیر تو من فاسقم 
  • (But) the Shaykh said, “O Creator, I am a lover: if I seek aught but Thee, I am impious.
  • هشت جنت گر در آرم در نظر  ** ور کنم خدمت من از خوف سقر 
  • If I should bring into view the Eight Paradises, or if I should serve Thee from fear of Hell,
  • مومنی باشم سلامت‌جوی من  ** زانک این هر دو بود حظ بدن  2715
  • (Then) I am (only) a believer seeking salvation, for both these (motives) are concerned with the body.”
  • عاشقی کز عشق یزدان خورد قوت  ** صد بدن پیشش نیرزد تره‌توت 
  • A hundred bodies are not worth a bean in the eyes of the lover who has received nutriment from God's love;
  • وین بدن که دارد آن شیخ فطن  ** چیز دگر گشت کم خوانش بدن 
  • And this body which the Shaykh of insight possesses has become something different: do not call it a body.
  • عاشق عشق خدا وانگاه مزد  ** جبرئیل متمن وانگاه دزد 
  • (To be) in love with God's love and then (desire) a wage! (To be) a trusted Gabriel and then a thief!
  • عاشق آن لیلی کور و کبود  ** ملک عالم پیش او یک تره بود 
  • In the eyes of that wretched lover of Laylá the kingdom of the world was (worthless as) a vegetable.
  • پیش او یکسان شده بد خاک و زر  ** زر چه باشد که نبد جان را خطر  2720
  • Earth and gold were alike in his eyes. What of gold? (Even) his life had no value (for him).
  • شیر و گرگ و دد ازو واقف شده  ** هم‌چو خویشان گرد او گرد آمده 
  • Lions and wolves and wild beasts were acquainted with him and gathered round him like kinsfolk,
  • کین شدست از خوی حیوان پاک پاک  ** پر ز عشق و لحم و شحمش زهرناک 
  • (Knowing) that this man had become entirely purged of animality and filled with love, and that his flesh and fat were poisonous (to them).
  • زهر دد باشد شکرریز خرد  ** زانک نیک نیک باشد ضد بد 
  • The sweets scattered by Reason are poison to the wild beast, because the good of (that which is) good is antagonistic to (that which is) evil.
  • لحم عاشق را نیارد خورد دد  ** عشق معروفست پیش نیک و بد 
  • The wild beast dare not devour the flesh of the lover: Love is known both to the good and the evil;
  • ور خورد خود فی‌المثل دام و ددش  ** گوشت عاشق زهر گردد بکشدش  2725
  • And if the wild beast devour him even parabolically, the lover's flesh will become poison and kill him.
  • هر چه جز عشقست شد ماکول عشق  ** دو جهان یک دانه پیش نول عشق 
  • Everything except love is devoured by Love: to the beak of Love the two worlds are (but) a single grain.
  • دانه‌ای مر مرغ را هرگز خورد  ** کاهدان مر اسپ را هرگز چرد 
  • Does a grain ever devour the bird? Does the manger ever feed on the horse?
  • بندگی کن تا شوی عاشق لعل  ** بندگی کسبیست آید در عمل 
  • Do service (to God), that perchance thou mayst become a lover: (devotional) service is a means of gaining (Love): it comes into action (produces an effect).
  • بنده آزادی طمع دارد ز جد  ** عاشق آزادی نخواهد تا ابد 
  • The servant (of God) desires to be freed from Fortune; the lover (of God) nevermore desires to be free.
  • بنده دایم خلعت و ادرارجوست  ** خلعت عاشق همه دیدار دوست  2730
  • The servant is always seeking a robe of honour and a stipend; all the lover's robe of honour is his vision of the Beloved.
  • در نگنجد عشق در گفت و شنید  ** عشق دریاییست قعرش ناپدید 
  • Love is not contained in speech and hearing: Love is an ocean whereof the depth is invisible.
  • قطره‌های بحر را نتوان شمرد  ** هفت دریا پیش آن بحرست خرد 
  • The drops of the sea cannot be numbered: the Seven Seas are petty in comparison with that Ocean.
  • این سخن پایان ندارد ای فلان  ** باز رو در قصه‌ی شیخ زمان 
  • This discourse hath no end. Return, O reader, to the story of the Shaykh of the time.
  • در معنی لولاک لما خلقت الافلاک 
  • On the meaning of “But for thee, I would not have created the heavens.”
  • شد چنین شیخی گدای کو به کو  ** عشق آمد لاابالی اتقوا 
  • A Shaykh like this became a beggar (going) from street to street. Love is reckless: beware!
  • عشق جوشد بحر را مانند دیگ  ** عشق ساید کوه را مانند ریگ  2735
  • Love makes the sea boil like a kettle; Love crumbles the mountain like sand;
  • عشق‌بشکافد فلک را صد شکاف  ** عشق لرزاند زمین را از گزاف 
  • Love cleaves the sky with a hundred clefts; Love unconscionably makes the earth to tremble.