خاک گرگین را کرم آسیب کرد ** ده گهر از نور حس در جیب کرد
(Thy) bounty touched (embraced) the mangy earth and put in its bosom ten pearls of the light of sensation—
پنج حس ظاهر و پنج نهان ** که بشر شد نطفه‌ی مرده از آن
Five outward senses and five inward senses—whereby the dead semen was made Man.
توبه بی توفیقت ای نور بلند ** چیست جز بر ریش توبه ریش‌خند
Repentance without Thy blessing, O sublime Light, what is it but to laugh at the beard of repentance?
سبلتان توبه یک یک بر کنی ** توبه سایه‌ست و تو ماه روشنی
Thou dost tear the moustaches of repentance piecemeal: repentance is the shadow and Thou art the shining moon.
ای ز تو ویران دکان و منزلم ** چون ننالم چون بیفشاری دلم 570
O Thou by whom my shop and dwelling is ruined, how shall not I wail when Thou rackest my heart?
چون گریزم زانک بی تو زنده نیست ** بی خداوندیت بود بنده نیست
How shall I flee (from Thee), since without Thee none liveth, and without Thy lordship no slave hath existence?
جان من بستان تو ای جان را اصول ** زانک بی‌تو گشته‌ام از جان ملول
Take my life, O Source of my life, for without Thee I have become weary of my life.
عاشقم من بر فن دیوانگی ** سیرم از فرهنگی و فرزانگی
I am in love with the art of madness, I am surfeited with wisdom and sagacity.
چون بدرد شرم گویم راز فاش ** چند ازین صبر و زحیر و ارتعاش
When (the veil of) shame is rent asunder, I will publicly declare the mystery: how much (more) of this self-restraint and griping pain and tremor?
در حیا پنهان شدم هم‌چون سجاف ** ناگهان بجهم ازین زیر لحاف 575
I have become concealed in shame, like the fringe (sewn on the inside of a garment): I will spring forth of a sudden from beneath this coverlet.
ای رفیقان راهها را بست یار ** آهوی لنگیم و او شیر شکار
O comrades, the Beloved has barred the ways: we are lame deer and He a hunting lion.
جز که تسلیم و رضا کو چاره‌ای ** در کف شیر نری خون‌خواره‌ای
(For one who is) in the clutch of a fierce bloodthirsty lion where is any resource except resignation and acquiescence?
او ندارد خواب و خور چون آفتاب ** روحها را می‌کند بی‌خورد و خواب
He, like the sun, hath neither sleep nor food: He makes the spirits (also) to be without food and sleep,
که بیا من باش یا هم‌خوی من ** تا ببینی در تجلی روی من
Saying, “Come, be Me or one with Me in nature, that thou mayest behold My Face when I unveil Myself.
ور ندیدی چون چنین شیدا شدی ** خاک بودی طالب احیا شدی 580
And if thou hadst not beheld it, how shouldst thou have become so distraught? Thou wert earth, (and now) thou hast become one who seeks to be quickened (with spiritual life).”
گر ز بی‌سویت ندادست او علف ** چشم جانت چون بماندست آن طرف
If He has not given you provender from the (world that is) without spatial relations, how has your spiritual eye remained (fixed) on that region?
گربه بر سوراخ زان شد معتکف ** که از آن سوراخ او شد معتلف
The cat became intent on (watching) the (mouse)-hole because she had (formerly) provisioned herself from that hole.
گربه‌ی دیگر همی‌گردد به بام ** کز شکار مرغ یابید او طعام
Another cat prowls on the roof because she (formerly) obtained food by preying on birds.
آن یکی را قبله شد جولاهگی ** وآن یکی حارس برای جامگی
One man's qibla (object of attention) is the weaver's craft, while another is a guardsman for the sake of the (king's) allowance;
وان یکی بی‌کار و رو در لامکان ** که از آن سو دادیش تو قوت جان 585
And another is unemployed, his face (turned) towards (the world of) non-spatiality because Thou (formerly) gavest him spiritual food from that quarter.
کار او دارد که حق را شد مرید ** بهر کار او ز هر کاری برید
He has the (real) work who has become desirous of God and for His work's sake has severed himself from every (other) work.
دیگران چون کودکان این روز چند ** تا شب ترحال بازی می‌کنند
The rest are like children playing, these few days, till the departure at nightfall.
خوابناکی کو ز یقظت می‌جهد ** دایه‌ی وسواس عشوه‌ش می‌دهد
The drowsy one who awakes and springs up, him the nurse, evil suggestion, beguiles,
رو بخسپ ای جان که نگذاریم ما ** که کسی از خواب بجهاند ترا
Saying, “Go to sleep, my darling, for I will not let any one arouse thee from (thy heedless) slumber.”
هم تو خود را بر کنی از بیخ خواب ** هم‌چو تشنه که شنود او بانک آب 590
You yourself (if you are wise) will tear up your slumber by the roots, like the thirsty man who heard the noise of the water.