English    Türkçe    فارسی   

4
1854-1878

  • وحی دل گیرش که منظرگاه اوست ** چون خطا باشد چو دل آگاه اوست
  • Sen istersen onu gönül vahyi farz et... Gönül zaten onun nazargâhıdır... Gönül, ona agâh olunca nasıl hata eder?
  • مومنا ینظر به نور الله شدی ** از خطا و سهو آمن آمدی 1855
  • Ey mümin, sen, Allah nuruyla bakar, görürsün... Hatadan, yanılmadan eminsin!
  • نقصان اجرای جان و دل صوفی از طعام الله
  • Sofinin canına, gönlüne gelen Allah yemeğinin eksilmesi
  • صوفیی از فقر چون در غم شود ** عین فقرش دایه و مطعم شود
  • Sofi, yoksulluktan dertlenince yoksulluğu, ona dadı ve gıda kesilir.
  • زانک جنت از مکاره رسته است ** رحم قسم عاجزی اشکسته است
  • Çünkü cennet, hoşa gitmeyen şeylerden meydana gelmiştir... Merhamet, gönlü kırık âcizlerin nasibidir.
  • آنک سرها بشکند او از علو ** رحم حق و خلق ناید سوی او
  • Yücelikle başlar kıran kişiye ne Allah’ın merhameti nasip olur, ne halkın!
  • این سخن آخر ندارد وان جوان ** از کمی اجرای نان شد ناتوان
  • Bu sözün sonu yoktur... Evet, o yiğit, yiyecek ve ekmek nafakasının azlığından perişan oldu!
  • شاد آن صوفی که رزقش کم شود ** آن شبه‌ش در گردد و اویم شود 1860
  • Ne mutlu o sofiye ki rızkı azalır... Boncuğu inci olur, kendisi deniz kesilir!
  • زان جرای خاص هر که آگاه شد ** او سزای قرب و اجری‌گاه شد
  • O hususi Allah nafakasını duyan, Allah’ın yakınlığına erer, gayb nafakasını elde eder.
  • زان جرای روح چون نقصان شود ** جانش از نقصان آن لرزان شود
  • Fakat ruh nafakası noksan olan kişinin canı o noksan yüzünden titremeye başlar.
  • پس بداند که خطایی رفته است ** که سمن‌زار رضا آشفته است
  • Anlar ki bir hata etmiştir de bundan dolayı rıza yaseminliği perişan olmuştur.
  • هم‌چنانک آن شخص از نقصان کشت ** رقعه سوی صاحب خرمن نبشت
  • İşte o adam da ekinin az olması yüzünden harman sahibine mektup yazdı.
  • رقعه‌اش بردند پیش میر داد ** خواند او رقعه جوابی وا نداد 1865
  • Mektubunu o yüce ve adil padişaha götürdüler, okudu, fakat bir cevap vermedi.
  • گفت او را نیست الا درد لوت ** پس جواب احمق اولیتر سکوت
  • Dedi ki: onun derdi yalnız gıda, başka bir şey değil... Ahmağa verilecek en iyi cevap sükûttur.
  • نیستش درد فراق و وصل هیچ ** بند فرعست او نجوید اصل هیچ
  • Ayrılık ve vuslat derdi onda hiç yok... fer’e bağlanmış, aslı hiç aramıyor.
  • احمقست و مرده‌ی ما و منی ** کز غم فرعش فراغ اصل نی
  • O ahmağın biri... Varlığa kapılmış, ölmüş gitmiş fer’in derdiyle asla aldırış bile etmemekte.
  • آسمانها و زمین یک سیب دان ** کز درخت قدرت حق شد عیان
  • Göklerle yeri bir elma farz et... Allah’ın kudret ağacından bitmiş!
  • تو چه کرمی در میان سیب در ** وز درخت و باغبانی بی‌خبر 1870
  • Sen, bu elmanın içindeki bir kurda benzersin; ağaçtan da haberin yok, bahçıvandan da!
  • آن یکی کرمی دگر در سیب هم ** لیک جانش از برون صاحب‌علم
  • Elmada bir kurt daha var; fakat onun canı dış âleminde bayrak sahibi!
  • جنبش او وا شکافد سیب را ** بر نتابد سیب آن آسیب را
  • Onun hareketi elmayı yarar... Elma onun hareketine karşı koyamaz!
  • بر دریده جنبش او پرده‌ها ** صورتش کرمست و معنی اژدها
  • Hareketi, perdeleri yırtar... Sureti kurt ama hakikatte o, bir ejderha!
  • آتش که اول ز آهن می‌جهد ** او قدم بس سست بیرون می‌نهد
  • Demirden çıkan ilk ateş, dışarıya yavaş, yavaş adım atar.
  • دایه‌اش پنبه‌ست اول لیک اخیر ** می‌رساند شعله‌ها او تا اثیر 1875
  • Dadısı pamuktur önce... Fakat sonunda şuleleri ta esire kadar çıkar,
  • مرد اول بسته‌ی خواب و خورست ** آخر الامر از ملایک برترست
  • İnsan, önce uykuya, yemeye muhtaçtır... Fakat nihayet meleklerden de üstün olur.
  • در پناه پنبه و کبریتها ** شعله و نورش برآیدت بر سها
  • Pamuk ve kükürdün himayesinde şulesi ve nuru, süha yıldızına kadar çıkar!
  • عالم تاریک روشن می‌کند ** کنده‌ی آهن به سوزن می‌کند
  • Karanlık âlemi aydınlatır... Demirden yapılma tomruğu bile iğneyle deler geçer!