کان قندم نیستان شکرم ** هم ز من می‏روید و من می‏خورم‏

Ben şeker madeniyim, şeker kamışıyım, hem benden yetişmekte, hem ben yiyorum.

علم تقلیدی و تعلیمی است آن ** کز نفورش مستمع دارد فغان‏

Bir bilgiyi işiten kişi beğenmez, kabul eylemez, feryat ederse o bilgi taklit bilgisidir, öğrenilerek elde edilmiştir.( adama mal olmamıştır.)

چون پی دانه نه بهر روشنی است ** همچو طالب علم دنیای دنی است‏ 2430

Çünkü geçim elde edilmiştir, gönül aydınlatmak için değil. Bu ilim de, talibi gibi aşağılık dünya ilmidir.

طالب علم است بهر عام و خاص ** نی که تا یابد از این عالم خلاص‏

Bazı adamlar, havas ve avama görünmek için ilim öğrenmek ister, bu âlemden halâs olmak için değil.

همچو موشی هر طرف سوراخ کرد ** چون که نورش راند از در گشت سرد

Böyle adam fareye benzer; her tarafı deler ama vuslat nurlarından gafildir.

چون که سوی دشت و نورش ره نبود ** هم در آن ظلمات جهدی می‏نمود

Nuru, sahraya yol bulamadığı için ona bu karanlık kuyusu, hoş bir meskendir.

گر خدایش پر دهد پر خرد ** برهد از موشی و چون مرغان پرد

Fakat Tanrı, ona akıl kanadını ihsan ederse farelikten kurtulur, kuşlar gibi uçar.

ور نجوید پر بماند زیر خاک ** ناامید از رفتن راه سماک‏ 2435

Kanat aramazsa yerin dibinde kalır, Simâk burcuna yol bulmaktan ümitsiz bir hale düşer.

علم گفتاری که آن بی‏جان بود ** عاشق روی خریداران بود

Söze gelen ilim, cansızdır; satın alıcıların yüzüne âşıktır.

گر چه باشد وقت بحث علم زفت ** چون خریدارش نباشد مرد و رفت‏

Münakaşa ve mübahase zamanı o ilim, büyük görünür ama alıcısı olmayınca ölür gider.