یا چو بوی یوسف خوب لطیف ** می‏زند بر جان یعقوب نحیف‏

یا چو بوی یوسف خوب لطیف ** می‏زند بر جان یعقوب نحیف‏ 1205

Yahut da zayıf Yakub’un canına erişen güzel ve lâtif Yusuf’un kokusuna benziyor.

فایده‏ی دیگر که هر خشتی کز این ** بر کنم آیم سوی ماء معین‏

Öbür faydası da duvardan koparıp tertemiz suya attığım her taş, her kerpiç parçası,

کز کمی خشت دیوار بلند ** پست‏تر گردد به هر دفعه که کند

Yüksek duvarı biraz daha alçaltıyor, her defasında duvar biraz daha inmiş oluyor.

پستی دیوار قربی می‏شود ** فصل او درمان وصلی می‏بود

Duvarın alçalması, suya yaklaşmama sebep olmakta. Duvarın ortadan kalkması vuslata çare bulmakta.”

سجده آمد کندن خشت لزب ** موجب قربی که و اسجد و اقترب‏

Duvardaki o taşları, kerpiçleri koparmak “Secde et de yaklaş” ayetindeki yakınlığı mucip olan secdedir.

تا که این دیوار عالی گردن است ** مانع این سر فرود آوردن است‏ 1210

Duvarın boynu yüksekken bu baş indirmeğe mânidir.

سجده نتوان کرد بر آب حیات ** تا نیابم زین تن خاکی نجات‏

Bu toprak bedenden kurtulmadıkça Âbıhayata secde edemem.

بر سر دیوار هر کاو تشنه‏تر ** زودتر بر می‏کند خشت و مدر

Duvar üstündekilerden en fazla susuz kimse; taşı, topacı en çabuk koparıp atan da odur.

هر که عاشق تر بود بر بانگ آب ** او کلوخ زفت تر کند از حجاب‏

Suyun sesine en fazla âşık olan duvardan en büyük taşı koparıp atar.

او ز بانگ آب پر می تا عنق ** نشنود بیگانه جز بانگ بلق‏

O adam, suyun sesinden, âdeta boğazına kadar şaraba batmışçasına neşelenir. Yabancı kişi ise kerpicin suya düşünce bluk diye çıkardığı sesten başka bir şey duymaz.

ای خنک آن را که او ایام پیش ** مغتنم دارد گزارد وام خویش‏ 1215

Ne mutlu o kişiye ki gençlik çağını ganimet bilir de borcunu öder.

اندر آن ایام کش قدرت بود ** صحت و زور دل و قوت بود

Kudretli olduğu günlerde sıhhatli, güçlü, kuvvetli bulunduğu zamanlarda bu işi başarır.

و آن جوانی همچو باغ سبز و تر ** می‏رساند بی‏دریغی بار و بر

Çünkü gençlik çağı, yemyeşil, terütaze bir bahçe gibi esirgemeksizin meyveleri yetiştirir.

چشمه‏های قوت و شهوت روان ** سبز می‏گردد زمین تن بدان‏

Genç adamın kuvvet ve şehvet çeşmeleri akıp durur. Bedenin zeminini onlarla yeşertir.

خانه‏ی معمور و سقفش بس بلند ** معتدل ارکان و بی‏تخلیط و بند

Gençlik; mamur, tavanı adamakıllı yüksek, dört duvarı sapasağlam bir eve benzer.

پیش از آن که ایام پیری در رسد ** گردنت بندد به حبل من مسد 1220

Ne mutlu o kişiye ki ihtiyarlık günleri gelip çatmadan, boynunu liften yapılmış iple bağlamadan…

خاک شوره گردد و ریزان و سست ** هرگز از شوره نبات خوش نرست‏

Toprak çoraklaşıp akmadan, kaymadan işini başarmıştır. Çünkü çorak yerden güzel nebatat asla yetişmez.

آب زور و آب شهوت منقطع ** او ز خویش و دیگران نامنتفع‏

İhtiyarın gücü, kuvveti kesilir, şehvet suyu akmaz olur. Kendisinden de faydalanmaz, başkalarına da faydası dokunmaz.

ابروان چون پالدم زیر آمده ** چشم را نم آمده تاری شده‏

Kaşları eyer kuskunu gibi aşağı düşer, gözü yaşarır, görmez olur.

از تشنج رو چو پشت سوسمار ** رفته نطق و طعم و دندانها ز کار

Yüzü buruşur, kertenkele sırtına döner. Söz söyleyemez, tat alamaz olur, dişleri bir şey kesmez bir hale gelir.

روز بی‏گه لاشه لنگ و ره دراز ** کارگه ویران عمل رفته ز ساز 1225

Gün geçip gitmiş, akşam çağı gelip çatmış, leş gibi beden topallamakta, yolsa uzun. İş görülecek yer yıkık iş işten geçmiş..

بیخهای خوی بد محکم شده ** قوت بر کندن آن کم شده‏

Kötü huyların kökleri kuvvetlenmiş, onu kökünden söküp çıkarma kuvveti de azalmış!

فرمودن والی آن مرد را که این خار بن را که نشانده‏ای بر سر راه بر کن

Valinin, yola diken ekene “Yola diktiğin dikenleri sök” diye emir vermesi

همچو آن شخص درشت خوش سخن ** در میان ره نشاند او خار بن‏

Bu iş, o tatlı sözlü, fakat kötü huylu adamın yol üstüne diken dikmesine benzer.

ره گذریانش ملامت‏گر شدند ** بس بگفتندش بکن این را نکند

Yoldan geçenler ona darılmaya başladılar, bu dikenleri sök diye bir hayli söylediler, fakat fayda etmedi.

هر دمی آن خار بن افزون شدی ** پای خلق از زخم آن پر خون شدی‏

Her an o dikenler çoğalmakta, halkın ayağı dikenler yüzünden kanamaktaydı.