گر هوا را بند بنهاده شود ** صیقلی را دست بگشاده شود

Heva ve heves kapandı mı cilacının eli açılır.

آهنی که آیینه غیبی بدی ** جمله صورتها درو مرسل شدی

Gayb aynası olan demirde bütün suretler görünür.

تیره کردی زنگ دادی در نهاد ** این بود یسعون فی الارض الفساد

İçini kararttın, paslattın, işte "Yeryüzünde fesada çalışırlar" ayetinin manası budur!

تاکنون کردی چنین اکنون مکن ** تیره کردی آب را افزون مکن 2480

Şimdiye kadar böyle hareket ettin durdun, artık böyle harekette bulunma. Suyu kararttın, daha ziyade karartma!

بر مشوران تا شود این آب صاف ** واندرو بین ماه و اختر در طواف

Bulandırma da bu su durulsun. O suyun içinde ay ve yıldızları tavaf eder gör!

زانک مردم هست هم‌چون آب جو ** چون شود تیره نبینی قعر او

Çünkü insan, ırmak suyuna benzer. Bulandı mı artık onun dibini göremezsin!

قعر جو پر گوهرست و پر ز در ** هین مکن تیره که هست او صاف حر

Irmağın dibi incilerle, mercanlarla dopdolu. Sakın bulandırma, o saf ve durudur.

جان مردم هست مانند هوا ** چون بگرد آمیخت شد پرده‌ی سما

İnsanların canı havaya benzer. Tozla karıştı mı gökyüzünde perde olur, gökyüzünü göstermez.

مانع آید او ز دید آفتاب ** چونک گردش رفت شد صافی و ناب 2485

Güneşin görünmesine mâni olur... Fakat tozu gitti mi saf ve parlak bir hale gelir.

با کمال تیرگی حق واقعات ** می‌نمودت تا روی راه نجات

Canın kapkara olmakla beraber Allah, kurtuluş yolunu bulasın diye sana rüyalar göstermiştir.

باز گفتن موسی علیه‌السلام اسرار فرعون را و واقعات او را ظهر الغیب تابخبیری حق ایمان آورد یا گمان برد

Musa aleyhisselâm'ın Firavun'un sırlarını söylemesi, Allah’ın bildiğine inanması yahut hiç olmazsa galiba biliyor diye şüpheye düşmesi için gaybdan haber vererek gördüğü rüyaları söylemesi

ز آهن تیره بقدرت می‌نمود ** واقعاتی که در آخر خواست بود

Allah, sonunda olacak şeyleri kudretiyle kapkara demirde gösterdi.

تا کنی کمتر تو آن ظلم و بدی ** آن همی‌دیدی و بتر می‌شدی

Bu suretle senin daha az kötülük etmeni diledi... Fakat sen, hep bunları gördüğün halde daha beter oluyordun!

نقشهای زشت خوابت می‌نمود ** می‌رمیدی زان و آن نقش تو بود

Sana rüyada kötü şeyler gösterdi. Onlardan ürktün, hâlbuki o kötü şeyler, senin suretindi.

هم‌چو آن زنگی که در آیینه دید ** روی خود را زشت و بر آیینه رید 2490

Hani aynaya bakınca yüzünü çirkin görüp aynayı pisleyen Zenci gibi!

که چه زشتی لایق اینی و بس ** زشتیم آن تواست ای کور خس

Tükürmüş de sen çirkinsin, lâyığın ancak bu demiş, ayna da çirkinliğim, senin çirkinliğim a kör ve aşağılık adam!

این حدث بر روی زشتت می‌کنی ** نیست بر من زانک هستم روشنی

Bu pisliği de kendi çirkin yüzüne bulaştırdın, bana değil. Çünkü ben apaydınım demiş!

گاه می‌دیدی لباست سوخته ** گه دهان و چشم تو بر دوخته

Sen gâh elbiseni yanmış gördün; gâh ağzın tutulmuş, gözün kör olmuş gördün.

گاه حیوان قاصد خونت شده ** گه سر خود را به دندان دده

Gâh bir canavar, kanına kastetti. Gâh yırtıcı biç hayvan, başını ısırdı!

گه نگون اندر میان آبریز ** گه غریق سیل خون‌آمیز تیز 2495

Kendini gâh lâğıma baş aşağı düşüyorsun gördün. Gâh kanlı sellerde gark olmuşsun gördün.

گه ندات آمد ازین چرخ نقی ** که شقیی و شقیی و شقی

Bazen rüyada bu tertemiz gökyüzünden sana "Kötüsün, kötüsün, kötü" diye ses geldi.

گه ندات آمد صریحا از جبال ** که برو هستی ز اصحاب الشمال

Bazen dağlardan apaçık "Hadi git be. Sen, ashabı şimaldensin" sesini duydun!

گه ندا می‌آمدت از هر جماد ** تا ابد فرعون در دوزخ فتاد

Bazen her cansız şeyden "Firavun, ebediyen cehenneme düştü gitti" sadasını işittin!

زین بترها که نمی‌گویم ز شرم ** تا نگردد طبع معکوس تو گرم

Bundan beter rüyalar da gördün... Fakat utancından söyleyemiyorum ki ters tabiatın büsbütün tersleşmesin, kızmayasın!

اندکی گفتم به تو ای ناپذیر ** ز اندکی دانی که هستم من خبیر 2500

Ey öğüt kabul etmeyen, azıcığını söylüyorum sana., bu azıcığı duy da bil ki ben biliyorum.

خویشتن را کور می‌کردی و مات ** تا نیندیشی ز خواب و واقعات

Gördüğün rüyaları ve başına gelecek işleri düşünmemek için kendini ölü ve kör ettin!