English    Türkçe    فارسی   

2
470-494

  • Fakat berrak suyu bulup da eşek gibi içine işeyenin lâyığı budur. 470
  • این سزای آن که یابد آب صاف ** همچو خر در جو بمیزد از گزاف‏
  • Eşek o ırmağın kadrini bilse ayağını sokacağı yerde başını kaldırırdı.
  • گر بداند قیمت آن جوی خر ** او بجای پا نهد در جوی سر
  • Hayat veren bir suya sahip öyle bir peygamber bulur da,
  • او بیابد آن چنان پیغمبری ** میر آبی زندگانی پروری‏
  • “Ey Âbıhayat sahibi, bizi, ol, emriyle dirilt.” Deyip nasıl ölmez?” dedi.
  • چون نمیرد پیش او کز امر کن ** ای امیر آب ما را زنده کن‏
  • Sen de kendine gel, köpek nefsini diriltmeyi isteme. Çünkü o nice zamandır senin düşmanındır.
  • هین سگ نفس ترا زنده مخواه ** کاو عدوی جان تست از دیرگاه‏
  • Bu köpeği can avından alıkoyan kemiğin başına toprak! 475
  • خاک بر سر استخوانی را که آن ** مانع این سگ بود از صید جان‏
  • Köpek değilsen neden kemiğe âşıksın, sülük gibi neden kanı seviyorsun?
  • سگ نه‏ای بر استخوان چون عاشقی ** دیوچه‏وار از چه بر خون عاشقی‏
  • O ne biçim gözdür ki görmez, sınamalarda ancak rüsvay olur!
  • آن چه چشم است آن که بیناییش نیست ** ز امتحانها جز که رسواییش نیست‏
  • Zanlarda bazen hata olur; fakat bu ne biçim zandır ki yoldan kör olarak gelmektedir!
  • سهو باشد ظنها را گاه گاه ** این چه ظن است این که کور آمد ز راه‏
  • Ey başkalarına ağlayan göz, gel, bir müddetçik otur da kendine ağla!
  • دیده آ بر دیگران نوحه‏گری ** مدتی بنشین و بر خود می‏گری‏
  • Dal, ağlayan buluttan yeşerir, tazeleşir. Çünkü mum, ağlamakla daha aydın bir hale gelir. 480
  • ز ابر گریان شاخ سبز و تر شود ** ز آنکه شمع از گریه روشن‏تر شود
  • Nerde ağlıyorlarsa orda otur, çünkü sen, ağlamaya daha lâyıksın!
  • هر کجا نوحه کنند آن جا نشین ** ز آنکه تو اولیتری اندر حنین‏
  • EKSIK
  • ز آن که ایشان در فراق فانی‏اند ** غافل از لعل بقای کانی‏اند
  • Çünkü gönülde taklit nakşı var; yürü bendini gözyaşıyla yık!
  • ز آن که بر دل نقش تقلید است بند ** رو به آب چشم بندش را برند
  • Taklit, her iyiliğin afetidir. Sağlam bir dağ bile hakikatte samandan ibarettir.
  • ز آن که تقلید آفت هر نیکویی است ** که بود تقلید اگر کوه قوی است‏
  • Köre; kuvvetli ve tez kızar olsa bile bir et parçasıdır, gözü yok! 485
  • گر ضریری لمترست و تیز خشم ** گوشت پاره‏ش دان چو او را نیست چشم‏
  • Kıldan ince söz söylese bile gönlünün, o sözden haberi olmaz.
  • گر سخن گوید ز مو باریکتر ** آن سرش را ز آن سخن نبود خبر
  • Kendi sözüyle sarhoş olur ama onunla şarap arasında ne kadar yol var!
  • مستیی دارد ز گفت خود و لیک ** از بر وی تا به می راهی است نیک‏
  • Irmağa benzer, su içemez ki. Su, arktan su içecekler için akıp gider.
  • همچو جوی است او نه او آبی خورد ** آب از او بر آب خواران بگذرد
  • Onun içindir ki su, arkta durmaz; su susamış değildir ki, su içemez ki!
  • آب در جو ز آن نمی‏گیرد قرار ** ز آن که آن جو نیست تشنه و آب خوار
  • Taklide düşen ney gibi feryat eder ama ancak o feryadı dinlemek isteyen için. 490
  • همچو نایی ناله‏ی زاری کند ** لیک بیگار خریداری کند
  • Mukallit, söz söylerken ağlasa bile habîsin maksadı, ancak tamahtır.
  • نوحه‏گر باشد مقلد در حدیث ** جز طمع نبود مراد آن خبیث‏
  • Ağlar da yanık sözler söyler. Fakat kendisinde yanan yürek nerde, yırtılan etek nerde?
  • نوحه‏گر گوید حدیث سوزناک ** لیک کو سوز دل و دامان چاک‏
  • Muhakkikle mukallit arasında çok fark vardır. Bu Davut gibidir, öbürü ses gibi!
  • از محقق تا مقلد فرق‏هاست ** کاین چو داود است و آن دیگر صداست‏
  • Bunun sözleri yanıklıktan doğar, öbürüyse söylenmiş köhne sözleri belleyip nakleder.
  • منبع گفتار این سوزی بود ** و آن مقلد کهنه آموزی بود