English    Türkçe    فارسی   

3
1545-1569

  • Sen söyle, Allah vergisi mi daha iyi, yoksa topal eşeğin rahvan atı taklidi mi? 1545
  • تو بگو داده‌ی خدا بهتر بود ** یاکه لنگی راهوارانه رود
  • Çocukların hocayı vehme düşürmeleri
  • در وهم افکندن کودکان اوستاد را
  • Ertesi gün oldu. Çocuklar, bu düşünceyle mektebe geldiler.
  • روز گشت و آمدند آن کودکان ** بر همین فکرت ز خانه تا دکان
  • Hepsi de dışarıda bu fikri ortaya atan zeki çocuğu bekliyorlardı.
  • جمله استادند بیرون منتظر ** تا درآید اول آن یار مصر
  • Çünkü bu tedbirin kaynağı oydu. Baş, daima ayağın reisidir… Ayağı çekip götüren baştır.
  • زانک منبع او بدست این رای را ** سر امام آید همیشه پای را
  • A mukallit, gök nurunun bir kaynağı olan kişiden üstün olmayı isteme.
  • ای مقلد تو مجو بیشی بر آن ** کو بود منبع ز نور آسمان
  • Çocuk geldi, hocaya, selam verip “Hocam, hayır ola, benzin sararmış” dedi. 1550
  • او در آمد گفت استا را سلام ** خیر باشد رنگ رویت زردفام
  • Hoca “Hasta filan değilim, saçmalama… Geç yerine otur” dedi.
  • گفت استا نیست رنجی مر مرا ** تو برو بنشین مگو یاوه هلا
  • Dedi ama hatırına da bir vehim tozudur kondu, az bile olsa gönlüne bir endişedir düştü.
  • نفی کرد اما غبار وهم بد ** اندکی اندر دلش ناگاه زد
  • Derken öbür çocuk içeri girdi. O da öyle söyleyince o vehim arttı.
  • اندر آمد دیگری گفت این چنین ** اندکی آن وهم افزون شد بدین
  • Böyle böyle vehmi arttıkça arttı. Haline şaştı kaldı, hasta olduğuna hükmetti.
  • همچنین تا وهم او قوت گرفت ** ماند اندر حال خود بس در شگفت
  • Firavunun da bu çeşit halkın ululamasından hasta düşmesi
  • بیمار شدن فرعون هم به وهم از تعظیم خلقان
  • Kadın, erkek, çoluk, çocuk… Halkın secde etmesi de Firavunun gönlüne tesir etti, hastalandı. 1555
  • سجده‌ی خلق از زن و از طفل و مرد ** زد دل فرعون را رنجور کرد
  • Herkes ona Allah’sın, padişahsın dedikçe vehimlendi, bu vehimle öyle bir dereceye geldi ki,
  • گفتن هریک خداوند و ملک ** آنچنان کردش ز وهمی منهتک
  • Allahlık, dâvasında yiğitleşti, ejderha kesildi, doymak nedir bilmez oldu!
  • که به دعوی الهی شد دلیر ** اژدها گشت و نمی‌شد هیچ سیر
  • Aklı cüz’inin afeti vehimdir, zandır. Çünkü onun vatanı karanlıklar diyarındadır.
  • عقل جزوی آفتش وهمست و ظن ** زانک در ظلمات شد او را وطن
  • Yerde yarım arşın enlikte bir yol olsa insan, hiç vehimlenmeden rahatça yürür.
  • بر زمین گر نیم گز راهی بود ** آدمی بی وهم آمن می‌رود
  • Fakat yüksek bir duvarın üstünde gitsen yolun genişliği iki arşın olsa yine eğri büğrü gidersin. 1560
  • بر سر دیوار عالی گر روی ** گر دو گز عرضش بود کژ می‌شوی
  • Hatta gönlüne düşen vehim yüzünden belki de düşersin. Vehimden gelen korkuya iyice dikkat et de vehimin kötülüğünü anla.
  • بلک می‌افتی ز لرزه‌ی دل به وهم ** ترس وهمی را نکو بنگر بفهم
  • Hocanın vehimle hastalanması
  • رنجور شدن اوستاد به وهم
  • Hoca vehimden korkudan hastalandı. Yerinden sıçrayıp kalktı, kilimini başına örttü.
  • گشت استا سست از وهم و ز بیم ** بر جهید و می‌کشانید او گلیم
  • “Zaten sevgisi az, ben bu halde, olduğum halde halimi sormadı bile.
  • خشمگین با زن که مهر اوست سست ** من بدین حالم نپرسید و نجست
  • Rengimin solukluğunu, benzimin uçukluğunu haber bile vermedi. Bana kastediyor, benden kurtulmaya yol arıyor.
  • خود مرا آگه نکرد از رنگ من ** قصد دارد تا رهد از ننگ من
  • Kendi güzelliğinden kendi cilvesinden kendisi sarhoş olmuş. Benimse haberim bile yok… Hâlbuki leğenim, damdan düşmüş, rüsvay olmuş gitmişim” diye karısına kızgın bir halde, 1565
  • او به حسن و جلوه‌ی خود مست گشت ** بی‌خبر کز بام افتادم چو طشت
  • Evine gelip kapıyı şiddetle açtı. Çocuklarda hocanın ardından geliyordu.
  • آمد و در را بتندی وا گشاد ** کودکان اندر پی آن اوستاد
  • Karısı, “Hayır ola, erken geldin. Allah esirgesin, başına kötü bir şey gelmesin de” dedi.
  • گفت زن خیرست چون زود آمدی ** که مبادا ذات نیکت را بدی
  • Hoca dedi ki. “Kör müsün sen? Bir benzime, bir halime baksana. Yabancıların bile derdimle dertleniyor, feryada geliyor.
  • گفت کوری رنگ و حال من ببین ** از غمم بیگانگان اندر حنین
  • Sen evimin içinde olduğun halde bana düşmanlığından, bana karşı münafıklıkta bulunduğundan yanıp yakıldığımı, görmüyorsun bile”
  • تو درون خانه از بغض و نفاق ** می‌نبینی حال من در احتراق