English    Türkçe    فارسی   

4
1060-1109

  • Ben pis değilim... Beni padişah öldürdü; suretim, ölüye benzedi. 1060
  • من نه مردارم مرا شه کشته است ** صورت من شبه مرده گشته است

  • Bundan önce kanadımla uçuyordum; şimdiyse hareketim, padişahın elinden.
  • جنبشم زین پیش بود از بال و پر ** جنبشم اکنون ز دست دادگر

  • Fâni hareketim, derimden çıktı gitti... Şimdiki hareketim bâki, çünkü ondan!
  • جنبش فانیم بیرون شد ز پوست ** جنبشم باقیست اکنون چون ازوست

  • Benim hareketime karşı eğri harekette bulunanı, simurg bile olsa perişan eder, ağlatır, inletir, öldürürüm!
  • هر که کژ جنبد به پیش جنبشم ** گرچه سیمرغست زارش می‌کشم

  • Diriysen aklını başına topla da beni ölü görme... Kulsan benim padişah elinde olduğumu gör!
  • هین مرا مرده مبین گر زنده‌ای ** در کف شاهم نگر گر بنده‌ای

  • İsa, keremiyle ölüyü diriltti... Hâlbuki ben, İsa’yı yaratanın elindeyim. 1065
  • مرده زنده کرد عیسی از کرم ** من به کف خالق عیسی درم

  • Allah elinde oldukça hiç ölü kalır mıyım? İsa’nın elinde bile olsam buna imkân yok!
  • کی بمانم مرده در قبضه‌ی خدا ** بر کف عیسی مدار این هم روا

  • İsa’yım ama nefesimden can bulan bir daha ölmez, ebediyen diri kalır.
  • عیسی‌ام لیکن هر آنکو یافت جان ** از دم من او بماند جاودان

  • İsa’nın nefesiyle dirilen, tekrar öldü... Fakat bu İsa’ya can verene ne mutlu!
  • شد ز عیسی زنده لیکن باز مرد ** شاد آنکو جان بدین عیسی سپرد

  • Ben, Musa’mın elindeki asâyım... Musa’m gizli de ben, önünde görünüp durmaktayım.
  • من عصاام در کف موسی خویش ** موسیم پنهان و من پیدا به پیش

  • Müslümanlara deniz üstündeki köprü kesilir, sonra da Firavuna ejderha olurum! 1070
  • بر مسلمانان پل دریا شوم ** باز بر فرعون اژدها شوم

  • Oğul, yalnız bu asâyı görme... Allah elinde olmasa asâ, bu işleri yapamaz!
  • این عصا را ای پسر تنها مبین ** که عصا بی‌کف حق نبود چنین

  • Tufan dalgası da asâ kesildi... o dertte büyücülere tapanların şatafatlarını sömürüp yedi!
  • موج طوفان هم عصا بد کو ز درد ** طنطنه‌ی جادوپرستان را بخورد

  • Allah asâlarını saymaya kalkışsam şu Firavuna mensup olanların hilelerini yutarım ya...
  • گر عصاهای خدا را بشمرم ** زرق این فرعونیان را بر درم

  • Fakat bırak, bu zehirli tatlı otu birkaç günceğiz otlasınlar hele!
  • لیک زین شیرین گیای زهرمند ** ترک کن تا چند روزی می‌چرند

  • Firavun ’un mesnedi ve başlık, başbuğluk, olmasaydı cehennem nereden beslenecekti ki? 1075
  • گر نباشد جاه فرعون و سری ** از کجا یابد جهنم پروری

  • A kasap, önce semirt de sonra kes... Çünkü cehennemdeki köpekler azıksız!
  • فربهش کن آنگهش کش ای قصاب ** زانک بی‌برگ‌اند در دوزخ کلاب

  • Dünyada düşmanlar olmasaydı halktaki kızgınlık yatışır, geçer giderdi!
  • گر نبودی خصم و دشمن در جهان ** پس بمردی خشم اندر مردمان

  • Cehennem dediğin o kızgınlıktır... Düşmanlık gerek ki yaşasın. Yoksa merhamet, onu söndürüverirdi!
  • دوزخ آن خشمست خصمی بایدش ** تا زید ور نی رحیمی بکشدش

  • O vakit kahırsız ve kötülüksüz lütuf kalırdı; bu takdirde padişahlığın kemâli nasıl zahir olurdu ki?
  • پس بماندی لطف بی‌قهر و بدی ** پس کمال پادشاهی کی بدی

  • O münkirler, öğütçülerin sözlerine, getirdikleri misallere aldırış etmediler, onların sakallarına güldüler! 1080
  • ریش‌خندی کرده‌اند آن منکران ** بر مثلها و بیان ذاکران

  • İstersen sen de gül... Fakat a murdar, ne vakte dek yaşayacaksın, ne vakte dek?
  • تو اگر خواهی بکن هم ریش‌خند ** چند خواهی زیست ای مردار چند

  • Ey sevenler, niyaza başlayın, şad olun, bu kapıda yalvarın... Çünkü bu kapı, bugün açılacak!
  • شاد باشید ای محبان در نیاز ** بر همین در که شود امروز باز

  • Bahçede soğan, sarımsak vesaire gibi sebzelerin her birine ayrı bir evlek vardır.
  • هر حویجی باشدش کردی دگر ** در میان باغ از سیر و کبر

  • Her biri, kendi cinsiyledir, kendi evleğindedir... Yetişip olmak için orada rutubetten gıdalanır durur!
  • هر یکی با جنس خود در کرد خود ** از برای پختگی نم می‌خورد

  • Sen safran evleğisin, safran olur... Başka sebzelerle karışıp uzlaşma! 1085
  • تو که کرد زعفرانی زعفران ** باش و آمیزش مکن با دیگران

  • Ey safran, sudan gıdanı al da safran ol, zerdeye gir!
  • آب می‌خور زعفرانا تا رسی ** زعفرانی اندر آن حلوا رسی

  • Şalgam evleğine girip ağzını açma da onunla aynı tabiatta, aynı huya sahip olma!
  • در مکن در کرد شلغم پوز خویش ** که نگردد با تو او هم‌طبع و کیش

  • Sen bir evleğe konmuşsun, o bir evleğe... Çünkü “Allah’ın olan yeryüzü pek geniş!”
  • تو بکردی او بکردی مودعه ** زانک ارض الله آمد واسعه

  • Hele o yeryüzü yok mu? O kadar geniş ki sefere çıkan devler, periler bile orada kaybolmada!
  • خاصه آن ارضی که از پهناوری ** در سفر گم می‌شود دیو و پری

  • O denizde, o ovada, o dağlarda vehim ve hayal bile yol alamaz; kaybolur gider! 1090
  • اندر آن بحر و بیابان و جبال ** منقطع می‌گردد اوهام و خیال

  • Şu ova, o yeryüzündeki ovada uçsuz bucaksız denizdeki bir kara kıl gibi kalır!
  • این بیابان در بیابانهای او ** هم‌چو اندر بحر پر یک تای مو

  • Orada öyle durgun sular var ki akmaları gizlidir... Hepsi de akarsulardan daha taze, daha hoştur!
  • آب استاده که سیرستش نهان ** تازه‌تر خوشتر ز جوهای روان

  • İçten içe can ve ruh gibi gizli gizli akarlar, akıp giden ayakları vardır!
  • کو درون خویش چون جان و روان ** سیر پنهان دارد و پای روان

  • Dinleyen uyudu, sözü kısa kes ey hatip... Su üstüne yazı yazmayı bırak gayri!
  • مستمع خفتست کوته کن خطاب ** ای خطیب این نقش کم کن تو بر آب

  • Kalk ey Belkıs, alışveriş pazarı kızıştı... Şu kesatçı hasislerden kaç! 1095
  • خیز بلقیسا که بازاریست تیز ** زین خسیسان کسادافکن گریز

  • Kalk ey Belkıs, ölüm gelip çatmadan şimdi ihtiyarınla kalk!
  • خیز بلقیسا کنون با اختیار ** پیش از آنک مرگ آرد گیر و دار

  • Sonra ölüm, kulağını öyle bir çeker ki hırsız gibi can çekişe sahneye gelir, teslim olursun!
  • بعد از آن گوشت کشد مرگ آنچنان ** که چو دزد آیی به شحنه جان‌کنان

  • Bu eşeklerden ne vakte dek nal çalıp duracaksın? Eğer bir şey çalacaksan bari gel de lâal çal!
  • زین خران تا چند باشی نعل‌دزد ** گر همی دزدی بیا و لعل دزد

  • Kız kardeşlerin ebedîlik mülkünü elde ettiler, sense bu yaslı yurtta kalakaldın!
  • خواهرانت یافته ملک خلود ** تو گرفته ملکت کور و کبود

  • Ne mutlu ona ki bu yurttan sıçradı, çıktı... Çünkü ecel, bu yurdu nihayet yıkar, viran eder! 1100
  • ای خنک آن را کزین ملکت بجست ** که اجل این ملک را ویران‌گرست

  • Kalk, gel ey Belkıs de bir kerecik olsun din padişahlarıyla din sultanlarının yurdunu gör!
  • خیز بلقیسا بیا باری ببین ** ملکت شاهان و سلطانان دین

  • Onlar, görünüşte dostlar arasında nağmelerle deve sürüyorlar ama iç âleminde gül bahçesinde oturmuşlar, zevk u safa ediyorlar.
  • شسته در باطن میان گلستان ** ظاهر آحادی میان دوستان

  • Bahçe, onlar nereye giderse beraber gitmekte... Fakat bu halktan gizli!
  • بوستان با او روان هر جا رود ** لیک آن از خلق پنهان می‌شود

  • Meyveler, beni topla, beni devşir diye yalvarmada... Abıhayat, benden iç diye niyaz etmede!
  • میوه‌ها لایه‌کنان کز من بچر ** آب حیوان آمده کز من بخور

  • Gel de güneş gibi, dolunay gibi, hilâl gibi kolsuz ve kanatsız gökyüzünde dön dolaş! 1105
  • طوف می‌کن بر فلک بی‌پر و بال ** هم‌چو خورشید و چو بدر و چون هلال

  • Yürümeye başladın mı ruh gibi ayaksız yürürsün... Çiğneme zahmetine uğramadan yüzlerce yemekler yersin!
  • چون روان باشی روان و پای نی ** می‌خوری صد لوت و لقمه‌خای نی

  • Ne gemine gam timsahı çarpar... Ne ölümden kötüleşirsin!
  • نی‌نهنگ غم زند بر کشتیت ** نی پدید آید ز مردم زشتیت

  • Sen hem padişahsın, hem asker, hem taht... Sen hem iyi bir bahta nail olursun, hem bizzat baht ve talih kesilirsin!
  • هم تو شاه و هم تو لشکر هم تو تخت ** هم تو نیکوبخت باشی هم تو بخت

  • Fakat zahirde bahtın iyi olursa, yüce bir sultan olursa ne fayda... Bu baht başkasınındır, bir gün gelir olur, bahtın döner!
  • گر تو نیکوبختی و سلطان زفت ** بخت غیر تست روزی بخت رفت