-
ترک این شرب ار بگویی یک دو روز ** در کنی اندر شراب خلد پوز
- Bir iki gün su içmeyi terk edersen ağzını ebediyet şarabına daldırır, o hakikat şarabını içersin
-
تفسیر رجعنا من الجهاد الاصغر الی الجهاد الاکبر
- “ Küçük muharebeden büyük muharebeye döndük “ sözünün tefsiri
-
ای شهان کشتیم ما خصم برون ** ماند خصمی زو بتر در اندرون
- Ey padişahlar! Dışarıdaki düşmanı öldürdük; içimizde ondan beter bir hasım var.
-
کشتن این کار عقل و هوش نیست ** شیر باطن سخره‌‌ی خرگوش نیست
- Bunu öldürmek, aklın fikrin işi değil. İçerideki aslan; öyle tavşan maskarası olmaz.
-
دوزخ است این نفس و دوزخ اژدهاست ** کاو به دریاها نگردد کم و کاست 1375
- Cehennem, bu nefistir; cehennem, bir ejderhadır ki harareti denizlerle eksilmez.
-
هفت دریا را در آشامد هنوز ** کم نگردد سوزش آن خلق سوز
- Yedi denizi içer de yine kocakarıya benzeyen nefsin harareti ve coşkunluğu azalmaz.
-
سنگها و کافران سنگ دل ** اندر آیند اندر او زار و خجل
- Taşlar, taş yürekli kâfirler; ağlayıp inleyerek mahcup bir halde cehenneme girerler.
-
هم نگردد ساکن از چندین غذا ** تا ز حق آید مر او را این ندا
- Hak’tan ona şu nida gelmedikçe bu kadar azaba da kanaat etmez:
-
سیر گشتی سیر گوید نی هنوز ** اینت آتش اینت تابش اینت سوز
- “Doydun mu” denir. O, kurt ve sırtlan gibi “Hayır, doymadım” der. İşte sana ateş, işte sana hararet!
-
عالمی را لقمه کرد و در کشید ** معده‌‌اش نعره زنان هل من مزید 1380
- Bütün bir âlemi, bir lokma edip yutar da yine midesi “Daha fazla yok mu” diye bağırır.
-
حق قدم بر وی نهد از لا مکان ** آن گه او ساکن شود از کن فکان
- Nihayet Hak, onun üstüne Lâmekân âleminden ayağını koyar da işte o vakit derhal sakinleşir.
-
چون که جزو دوزخ است این نفس ما ** طبع کل دارد همیشه جزوها
- Bizim nefsimiz de cehennemin bir parçasıdır. Onun için cüzüler daima küllün tabiatındadır.
-
این قدم حق را بود کاو را کشد ** غیر حق خود کی کمان او کشد
- Nefsi öldürecek ayak da ancak Hakk’ın ayağıdır. Zaten nefsin yayını Hak’tan gayrı kim çekebilir?
-
در کمان ننهند الا تیر راست ** این کمان را باژگون کژ تیرهاست
- Yaya ancak doğru ok koyarlar. Bu yayın ters ve eğri okları da vardır.
-
راست شو چون تیر و واره از کمان ** کز کمان هر راست بجهد بی‌‌گمان 1385
- Ok gibi doğru ol da yaydan kurtul! Çünkü her doğru okun, yaydan fırlayacağına şüphe yok.
-
چون که واگشتم ز پیکار برون ** روی آوردم به پیکار درون
- Dış savaşından kurtulunca iç savaşına yüz tuttum.
-
قد رجعنا من جهاد الاصغریم ** با نبی اندر جهاد اکبریم
- Biz şimdi küçük muharebeden döndük; Peygamber’le beraber büyük muharebedeyiz.
-
قوت از حق خواهم و توفیق و لاف ** تا به سوزن بر کنم این کوه قاف
- Tanrı’dan denizleri yaran bir kuvvet isterim ki bu Kaf dağını iğne ile yerinden koparıp atayım.
-
سهل شیری دان که صفها بشکند ** شیر آن است آن که خود را بشکند
- Şunu bil ki safları bozup dağıtan aslanla savaşmak kolaydır, asıl aslan, nefsini mağlup edendir. “
-
آمدن رسول روم تا نزد عمر و دیدن او کرامات عمر را
- Rum Kayseri elçisinin, Emîrülmü’minin Ömer’e – Tanrı ondan razı olsun – gelip Ömer’in kerametini görmesi
-
تا عمر آمد ز قیصر یک رسول ** در مدینه از بیابان نغول 1390
- Rum Kayseri’den, Medine’de Ömer’e uzak çölleri aşarak bir elçi geldi.
-
گفت کو قصر خلیفه ای حشم ** تا من اسب و رخت را آن جا کشم
- Medine halkına “Halifenin köşkü nerededir ki atımı, eşyamı oraya çekeyim” dedi.
-
قوم گفتندش که او را قصر نیست ** مر عمر را قصر، جان روشنی است
- Halk, dedi ki: “Onun köşkü yok; Ömer’in köşkü, ancak aydın canıdır.
-
گر چه از میری و را آوازه‌‌ای است ** همچو درویشان مر او را کازه‌‌ای است
- Gerçi emir diye adı sanı duyulmuşsa da onun, yoksullar gibi ancak bir kulübeciği var.
-
ای برادر چون ببینی قصر او ** چون که در چشم دلت رسته ست مو
- Kardeş, onun köşkünü nasıl görebilirsin? Gönül gözünde kıl bitmiş!
-
چشم دل از مو و علت پاک آر ** و آن گهان دیدار قصرش چشم دار 1395
- Gönül gözünü kıldan ve hastalıktan arıt, sonra köşkünü görmeyi gözet.
-
هر که را هست از هوسها جان پاک ** زود بیند حضرت و ایوان پاک
- Kimin canı, heveslerden arınmışsa derhal tertemiz Tanrı tapusunu, Tanrı dergâhını görür.