آخری را پر ز گاوان و خران ** حبس آهو کرد چون استمگران

Ahır, öküzlerle, eşeklerle doluydu. O herif de ceylanı, zalimler gibi bu ahıra hapsetti.

آهو از وحشت به هر سو می‌گریخت ** او به پیش آن خران شب کاه ریخت 835

Ceylan, ürkekliğinden her yana kaçmakta idi. Avcı, geceleyin eşeklere saman veriyordu.

از مجاعت و اشتها هر گاو و خر ** کاه را می‌خورد خوشتر از شکر

Her öküz, her eşek, açlığından samanı şeker gibi yiyor, şekerden de hoş buluyordu.

گاه آهو می‌رمید از سو به سو ** گه ز دود و گرد که می‌تافت رو

Ceylan, gah bir yandan bir yana kaçıyor, gah tozdan, dumandan yüzünü çeviriyordu.

هرکرا با ضد خود بگذاشتند ** آن عقوبت را چو مرگ انگاشتند

Kimi, zıddı ile bir araya koyarlarsa onu, ölüm azabına uğratmış olurlar.

تا سلیمان گفت که آن هدهد اگر ** هجر را عذری نگوید معتبر

Süleyman da Hüthüt, gitmeye mecbur olduğuna dair kabul edilebilecek bir özür getirmezse,

بکشمش یا خود دهم او را عذاب ** یک عذاب سخت بیرون از حساب 840

Ya onu öldürürüm yahut da sayıya gelmez bir azaba uğratırım demişti.

هان کدامست آن عذاب این معتمد ** در قفص بودن به غیر جنس خود

Ey güvenilir kişi, düşün, o azap hangi azap? Kendi cinsinden olmayanlarla bir kafese kapatılmak!

زین بدن اندر عذابی ای بشر ** مرغ روحت بسته با جنسی دگر

Ey insan, bu kafeste azap içindesin. Can kuşun, seninle cins olmayanlara tutulmuş.

روح بازست و طبایع زاغها ** دارد از زاغان و چغدان داغها

Ruh, doğan kuşudur, tabiatlarsa kuzgundur. Doğan kuşu, kuzgunlarla baykuşlardan yaralanır.

او بمانده در میانشان زارزار ** هم‌چو بوبکری به شهر سبزوار

İşte can kuşu da, Sebzvar şehrindeki Ebubekir gibi onların arasında zari, zari ağlayıp inleyerek kalakalmıştır.

حکایت محمد خوارزمشاه کی شهر سبزوار کی همه رافضی باشند به جنگ بگرفت اما جان خواستند گفت آنگه امان دهم کی ازین شهر پیش من به هدیه ابوبکر نامی بیارید

Muhammed Harzemşah’ın halkı tamamiyle Rafızi olan Sebzvarı savaşla alması, şehirlilerin aman dilemeleri, padişahın bu şehirden bana Ebubekir adlı birisini armağan verirseniz canınızı bağışlarım demesi

شد محمد الپ الغ خوارزمشاه ** در قتال سبزوار پر پناه 845

Muhammet Alp Ulug Harzemşah, tamamı ile mahvolmuş Sebzvar’lılarla savaşa gitmişti.

تنگشان آورد لشکرهای او ** اسپهش افتاد در قتل عدو

Askerlerini sıkıştırdı. Ordusu, düşmanları öldürmeye koyuldu.

سجده آوردند پیشش کالامان ** حلقه‌مان در گوش کن وا بخش جان

Şehirliler aman diye huzuruna gelip secde ettiler. Kulağımıza küpe tak, bizi kul et, tek canımızı bağışla.

هر خراج و صلتی که بایدت ** آن ز ما هر موسمی افزایدت

Sana lazım olan her vergiyi her hediyeyi verelim, onu her yıl çoğaltalım.

جان ما آن توست ای شیرخو ** پیش ما چندی امانت باش گو

Ey aslan huylu canımız senin,bir zamancağız onu bize emanet bırak dediler.

گفت نرهانید از من جان خویش ** تا نیاریدم ابوبکری به پیش 850

Padişah bana Ebubekir adlı birisini getirmezseniz canınızı kurtaramazsınız.

تا مرا بوبکر نام از شهرتان ** هدیه نارید ای رمیده امتان

Şehrinizden Ebubekir adlı birini bana armağan olarak sunmazsanız,

بدرومتان هم‌چو کشت ای قوم دون ** نه خراج استانم و نه هم فسون

Size kötülük eder, sizi ekin gibi keser biçerim. Ne vergi alırım, ne afsun dinlerim dedi.

بس جوال زر کشیدندش به راه ** کز چنین شهری ابوبکری مخواه

Yoluna altın dolu bir çuval getirip, bu şehirden Ebubekir adlı birini isteme.

کی بود بوبکر اندر سبزوار ** یا کلوخ خشک اندر جویبار

Sebzvar’da nasıl olur da Ebubekir bulunur? Hiç dere içinde ıslanmamış toprak parçası bulunur mu? dediler.

رو بتابید از زر و گفت ای مغان ** تا نیاریدم ابوبکر ارمغان 855

Padişah altından yüz çevirip “A mecusiler” dedi, Ebubekir adlı birisini armağan olarak getirmedikçe

هیچ سودی نیست کودک نیستم ** تا به زر و سیم حیران بیستم

Fayda yok. ben çocuk değilim ki altına, gümüşe hayran olayım.”

تا نیاری سجده نرهی ای زبون ** گر بپیمایی تو مسجد را به کون

Ey zebun kişi sen de secde etmedikçe kıçınla mescidi silip süpürsen kurtulamazsın.

منهیان انگیختند از چپ و راست ** که اندرین ویرانه بوبکری کجاست

Şehirliler, sağdan, soldan haberciler uçurdular. Bu yıkık yerde bir Ebubekir var mı nerede? diye aramaya koyuldular.