English    Türkçe    فارسی   

1
3523-3572

  • This discourse hath no end. Hasten back, that we may not be left behind by the caravan's file of camels.
  • این سخن پایان ندارد باز ران ** تا نمانیم از قطار کاروان‌‌
  • On the Day when faces shall become white or black, Turk and Hindi shall become manifest (shall be clearly discerned) from among that company.
  • یوم تبیض و تسود وجوه ** ترک و هندو شهره گردد ز آن گروه‌‌
  • In the womb (of this world) Hindoo and Turk are not distinguishable, (but) when each is born (into the next world) he (the seer) sees that each is miserable or glorious (according to his spiritual nature). 3525
  • در رحم پیدا نباشد هند و ترک ** چون که زاید بیندش زار و سترگ‌‌
  • “I am seeing them all plainly and with ocular vision, as (they shall be) on the Day of Resurrection, men and women.
  • جمله را چون روز رستاخیز من ** فاش می‌‌بینم عیان از مرد و زن‌‌
  • Hark, shall I tell or should I stop my breath (keep solence)?" Mustafá (Mohammad) bit his lip (in displeasure) at him (Zayd), as though to say, "Enough!"
  • هین بگویم یا فرو بندم نفس ** لب گزیدش مصطفی یعنی که بس‌‌
  • “O Messenger of Allah, shall I tell the mystery of the Gathering (on the Day of Judgement), shall I make the Resurrection manifest in the world to-day?
  • یا رسول الله بگویم سر حشر ** در جهان پیدا کنم امروز نشر
  • Let me be, that I may rend the curtains asunder, that my (spiritual) substance may shine forth like a sun;
  • هل مرا تا پرده‌‌ها را بر درم ** تا چو خورشیدی بتابد گوهرم‌‌
  • That the sun may be eclipsed by me, that I may show (the difference between) the (fruitful) date-palm and the (barren) willow. 3530
  • تا کسوف آید ز من خورشید را ** تا نمایم نخل را و بید را
  • I will show forth the mystery of Resurrection, the sterling coin and the coin mixed with alloy,
  • وا نمایم راز رستاخیز را ** نقد را و نقد قلب آمیز را
  • The people of the left with their hands cut off; I will show forth the colour of infidelity and the colour of the (Prophet's) folk.
  • دستها ببریده اصحاب شمال ** وانمایم رنگ کفر و رنگ آل‌‌
  • I will lay bare the seven rifts (sins) of hypocrisy in the light of the moon that suffers no eclipse or waning.
  • واگشایم هفت سوراخ نفاق ** در ضیای ماه بی‌‌خسف و محاق‌‌
  • I will display the woollen frocks of the damned, I will cause the drums and kettledrums of the prophets to be heard.
  • وانمایم من پلاس اشقیا ** بشنوانم طبل و کوس انبیا
  • Hell and the Gardens (of Paradise) and the intermediate state I will bring clearly before the eyes of the infidels. 3535
  • دوزخ و جنات و برزخ در میان ** پیش چشم کافران آرم عیان‌‌
  • I will display the pond of Kawthar heaving (with waves), which dashes water on their (the blessed ones') faces, (while) its sound (rings) in their ears;
  • وانمایم حوض کوثر را به جوش ** کآب بر روشان زند بانگش به گوش‌‌
  • And those who have been made to run athirst round it I will show clearly at this moment.
  • و آن کسان که تشنه بر گردش دوان ** گشته‌‌اند این دم نمایم من عیان‌‌
  • Their shoulders are rubbing against my shoulder, their cries are piercing my ears.
  • می‌‌بساید دوششان بر دوش من ** نعره‌‌هاشان می‌‌رسد در گوش من‌‌
  • Before my eyes the people of Paradise, from free choice, clasp each other to their bosoms,
  • اهل جنت پیش چشمم ز اختیار ** در کشیده یکدگر را در کنار
  • Visiting one another's high places of honour and snatching kisses from the lips (of the houris). 3540
  • دست همدیگر زیارت می‌‌کنند ** از لبان هم بوسه غارت می‌‌کنند
  • This ear of mine has become deafened by the cries of ‘Alas, Alas!’ (uttered) by the vile wretches (in Hell) and by the screams of ‘O sorrow!’
  • کر شد این گوشم ز بانگ آه آه ** از خسان و نعره‌‌ی وا حسرتاه‌‌
  • These are (only) hints. I would speak from the depth (of my knowledge), but I fear to offend the Messenger (of Allah).”
  • این اشارتهاست گویم از نغول ** لیک می‌‌ترسم ز آزار رسول‌‌
  • He was speaking in this wise, intoxicated and distraught: the Prophet twitched his collar
  • همچنین می‌‌گفت سر مست و خراب ** داد پیغمبر گریبانش به تاب‌‌
  • And said, “Beware! Draw (rein), for thy horse has become hot. (When) the reflexion of God is not ashamed (to speak the truth) strikes (on the heart), shame is gone.
  • گفت هین در کش که اسبت گرم شد ** عکس حق لا يستحيی زد شرم شد
  • Thy mirror has shot out of the case: how shall mirror and balance speak falsehood? 3545
  • آینه‌‌ی تو جست بیرون از غلاف ** آینه و میزان کجا گوید خلاف‌‌
  • How shall mirror and balance stop their breath (suppress the truth) for fear of hurting and shaming any one?
  • آینه و میزان کجا بندد نفس ** بهر آزار و حیای هیچ کس‌‌
  • Mirror and balance are noble touchstones: if thou do service (sue) to them for two hundred years,
  • آینه و میزان محکهای سنی ** گر دو صد سالش تو خدمتها کنی‌‌
  • Saying, ‘Conceal the truth for my sake, display the surplus and do not display the deficiency,’
  • کز برای من بپوشان راستی ** بر فزون بنما و منما کاستی‌‌
  • They will say to thee, ‘Do not laugh at thy beard and moustache: mirror and balance, and then deceit and (hypocritical) advice!
  • اوت گوید ریش و سبلت بر مخند ** آینه و میزان و آن گه ریو و پند
  • Since God has raised us up in order that by means of us it may be possible to know the truth, 3550
  • چون خدا ما را برای آن فراخت ** که به ما بتوان حقیقت را شناخت‌‌
  • If this do not happen (if we fail to display the truth), what worth have we, O young man? How shall we become a standard for the face of the fair?’
  • این نباشد ما چه ارزیم ای جوان ** کی شویم آیین روی نیکوان‌‌
  • But (said the Prophet) slip the mirror (back) into the cloth, if (Divine) illumination has made thy breast a Sinai.”
  • لیک در کش در نمد آیینه را ** گر تجلی کرد سینا سینه را
  • He (Zayd) said, “Why, shall the Sun of the Truth and the Sun of Eternity be contained any wise under the armpit?
  • گفت آخر هیچ گنجد در بغل ** آفتاب حق و خورشید ازل‌‌
  • It bursts asunder both imposture (daghal) and armpit (baghal); in its presence neither madness nor (soundness of) understanding remains.”
  • هم دغل را هم بغل را بر درد ** نه جنون ماند به پیشش نه خرد
  • He (the Prophet) said, “When thou layest one finger on an eye, thou seest the world empty of the sun. 3555
  • گفت یک اصبع چو بر چشمی نهی ** بیند از خورشید عالم را تهی‌‌
  • One finger-tip becomes a veil over the moon—and this is a symbol of the King's covering—
  • یک سر انگشت پرده‌‌ی ماه شد ** وین نشان ساتری الله شد
  • So that the (whole) world may be covered (hidden from view) by a single point, and the sun be eclipsed by a splinter.”
  • تا بپوشاند جهان را نقطه‌‌ای ** مهر گردد منکسف از سقطه‌‌ای‌‌
  • Close thy lips and gaze on the depth of the sea (within thee): God made the sea subject to man,
  • لب ببند و غور دریایی نگر ** بحر را حق کرد محکوم بشر
  • Even as the fountains of Salsabíl and Zanjabíl are under the control of the exalted ones of Paradise.
  • همچو چشمه‌‌ی سلسبیل و زنجبیل ** هست در حکم بهشتی جلیل‌‌
  • The four rivers of Paradise are under our control; this is not (by) our might, ’tis (by) the command of God: 3560
  • چار جوی جنت اندر حکم ماست ** این نه زور ما ز فرمان خداست‌‌
  • We keep them flowing wheresoever we will, like magic (which takes its course) according to the desire of the magicians,
  • هر کجا خواهیم داریمش روان ** همچو سحر اندر مراد ساحران‌‌
  • Just as these two flowing eye-fountains (the two eyes) are under the control of the heart and subject to the command of the spirit.
  • همچو این دو چشمه‌‌ی چشم روان ** هست در حکم دل و فرمان جان‌‌
  • If it (the heart) will, they turn towards poison and the snake, and if it will, they turn to (edifying) consideration.
  • گر بخواهد رفت سوی زهر و مار ** ور بخواهد رفت سوی اعتبار
  • If it will, they turn to sensuous things, and if it will, they turn to things clothed (in the forms of thought and phantasy).
  • گر بخواهد سوی محسوسات رفت ** ور بخواهد سوی ملبوسات رفت‌‌
  • If it will, they advance towards universals, and if it will, they remain in bondage to particulars. 3565
  • گر بخواهد سوی کلیات راند ** ور بخواهد حبس جزویات ماند
  • Similarly all the five senses are passing (in movement) according to the will and command of the heart, like the spool (in the hand of a weaver).
  • همچنین هر پنج حس چون نایزه ** بر مراد و امر دل شد جایزه‌‌
  • All the five senses are moving and trailing their skirts (sweeping along) in whatever direction the heart indicates to them.
  • هر طرف که دل اشارت کردشان ** می‌‌رود هر پنج حس دامن کشان‌‌
  • Hand and foot are plainly under command of the heart, like the staff in the hand of Moses.
  • دست و پا در امر دل اندر ملا ** همچو اندر دست موسی آن عصا
  • If the heart will, at once the foot begins to dance, or flees from defect towards increase.
  • دل بخواهد پا در آید زو به رقص ** یا گریزد سوی افزونی ز نقص‌‌
  • If the heart will, the hand comes to terms with the fingers to write a book. 3570
  • دل بخواهد دست آید در حساب ** با اصابع تا نویسد او کتاب‌‌
  • The hand remains in (the grasp of) a hidden hand: it (the hidden hand) within has set the body outside (as its instrument).
  • دست در دست نهانی مانده است ** او درون تن را برون بنشانده است‌‌
  • If it (the hidden hand) will, it (the external hand) becomes a snake to the enemy; and if it will, it becomes a helper to the friend;
  • گر بخواهد بر عدو ماری شود ** ور بخواهد بر ولی یاری شود