Bu mektep de hecelemeyi bilmezsen Ahmed gibi akıl ve irfan nuriyle dolarsın.
گر درین مکتب ندانی تو هجا ** همچو احمد پری از نور حجی
Şehirlerde ad san sahibi olmazsan, Allah kullarının halini daha iyi bilir ya, kaybolmazsın, merak etme.
گر نباشی نامدار اندر بلاد ** گم نه‌ای الله اعلم بالعباد
Altın definesini bilinmeyen viranelere gizlerler?
اندر آن ویران که آن معروف نیست ** از برای حفظ گنجینه‌ی زریست
Hiç defineyi bilinen yere koyarlar mı? İşte kurtulmanın, halâs olmanın da zahmet ve meşakkatlerde gizlenmesi buna benzer.
موضع معروف کی بنهند گنج ** زین قبل آمد فرج در زیر رنج
Burada hatıra birçok şüpheler, tereddütler gelebilir ama iyi at, kösteklerini kırar, bukağıdan kurtuluverir.1135
خاطر آرد بس شکال اینجا ولیک ** بسکلد اشکال را استور نیک
Onun sevgisi, şüphe ve tereddütleri yakan bir ateştir. Gündüzün nuru, bütün hayalleri siler süpürür.
هست عشقش آتشی اشکال‌سوز ** هر خیالی را بروبد نور روز
Ey Allah rızasını elde eden, bu sual, sana o taraftan geldi, cevabını da o taraftan ara.
هم از آن سو جو جواب ای مرتضا ** کین سال آمد از آن سو مر ترا
Gönlün köşesiz köşesi yok mu? İşte o bucak, padişaha varan bir yoldur. Gönlün doğudan da olmayan, batıdan da olmayan aydınlığı, tek bir aydan meydana gelir.
گوشه‌ی بی گوشه‌ی دل شه‌رهیست ** تاب لا شرقی و لا غرب از مهیست
Ey mana dağı, sen yoksullar gibi bu tarafa o tarafta neden ses arayıp durursun.
تو ازین سو و از آن سو چون گدا ** ای که معنی چه می‌جویی صدا
Derde düşünce iki büklüm olup “Yarabbi” diye yalvardığın taraf yok mu, bu sesi de o tarafta ara.1140
هم از آن سو جو که وقت درد تو ** می‌شوی در ذکر یا ربی دوتو
Dert ve ölüm zamanı o tarafa yönelir, feryat ve figana düşersin. Dertten kurtulunca neden yabancıya dönüyor, hiç o tarafı aklına bile getirmiyorsun?
وقت درد و مرگ آن سو می‌نمی ** چونک دردت رفت چونی اعجمی
Mihnet zamanında “Allah” demeye başlar, sıkıntın geçti mi “Nerede ona yol ?” dersin.
وقت محنت گشته‌ای الله گو ** چونک محنت رفت گویی راه کو
Bu hal, şundan ileri geliyor: “Allah’ı şeksiz, şüphesiz bilen, tanıyan, daima onu anlar, ondan hiç ayrılmaz.
این از آن آمد که حق را بی گمان ** هر که بشناسد بود دایم بر آن
Fakat akıl ve şüphe hicaplarında kalan kişiye Allah tecellisi, gâh örtülür, gâh yenini, yakasını yırtıp görünür.
وانک در عقل و گمان هستش حجاب ** گاه پوشیدست و گه بدریده جیب
Aklı cüzi gâh üstündür, gâh baş aşağı, Aklı Külli ise bütün hâdiselerden kurtulmuştur, emindir.1145