English    Türkçe    فارسی   

3
4018-4067

  • Edepten, terbiyeden kaçanlar, erliğin yüzsuyunu da dökerler, erlerin yüzsuyunu da!
  • آن گروهی کز ادب بگریختند ** آب مردی و آب مردان ریختند
  • Bunlar, kendilerini kınayanları da savaştan döndürürler… Nihayet böyle rezil ve kahpe bir halde kala kaldılar.
  • عاذلانشان از وغا وا راندند ** تا چنین حیز و مخنث ماندند
  • Herzevekillerin herzelerini, manasız sözlerini saçma gururlarını az dinle, bu çeşit adamlarla savaş safına girme. 4020
  • لاف و غره‌ی ژاژخا را کم شنو ** با چنینها در صف هیجا مرو
  • Allah, bunlar hakkında buyurdu ki “Onlar size uyunca sayınızı çoğaltmazlar, ancak hile ve fesadı çoğaltırlar", "Kaypak arkadaşlara uyma, çevir onların yaprağını!
  • زانک زاد و کم خبالا گفت حق ** کز رفاق سست برگردان ورق
  • Çünkü onlar sizinle yoldaş olurlarsa gaziler de saman gibi içsiz bir hale düşerler.
  • که گر ایشان با شما همره شوند ** غازیان بی‌مغز همچون که شوند
  • Size uymuş görünür, sizinle beraber safa girerler ama sonra kaçarlar, safı da bozar perişan ederler.
  • خویشتن را با شما هم‌صف کنند ** پس گریزند و دل صف بشکنند
  • Bu çeşit adamdansa… Münafıklardan pek kalabalık kişinin size uymadansa azlık asker daha iyi.
  • پس سپاهی اندکی بی این نفر ** به که با اهل نفاق آید حشر
  • Az, fakat adamakıllı olmuş güzel badem, acımış, kötü fakat çok bademden iyidir elbette. 4025
  • هست بادام کم خوش بیخته ** به ز بسیاری به تلخ آمیخته
  • Suret bakımından acı da birdir, tatlı da… Fakat hakikatte bunlar birbirine zıttır, ikidir.
  • تلخ و شیرین در ژغاژغ یک شی‌اند ** نقص از آن افتاد که همدل نیند
  • Kâfir, o âlemin varlığından şüphe eder, dirileceğini ummaz. Bu yüzden gönlünde korku vardır.
  • گبر ترسان دل بود کو از گمان ** می‌زید در شک ز حال آن جهان
  • Yola düşüp gider ama bir konak bile bilmez. Gönlü kör olan adam, korka korka adım atar.
  • می‌رود در ره نداند منزلی ** گام ترسان می‌نهد اعمی دلی
  • Yolcu, yol bilmezse nasıl gider? Tereddütlerle, gönlü kanlarla dolu olarak!
  • چون نداند ره مسافر چون رود ** با ترددها و دل پرخون رود
  • Birisi “Hay adam hay… Yol, burası değil ki!” dese korkusundan hemen oracıkta duruverir. 4030
  • هرکه گویدهای این‌سو راه نیست ** او کند از بیم آنجا وقف و ایست
  • Fakat gönlüyle hakikati duyan, yolu bilen kişinin kulağına hiç öyle hay huylar girer mi?
  • ور بداند ره دل با هوش او ** کی رود هر های و هو در گوش او
  • Şu halde bu deve yüreklilerle yoldaş olma. Çünkü onlar, darlık ve korku zamanında kayboluverirler.
  • پس مشو همراه این اشتردلان ** زانک وقت ضیق و بیمند آفلان
  • Onlar, lâf da Bâbil sihrine maliktirler, her şeyi yapar, çatarlar ama iş dara geldi mi kaçar, seni yapayalnız bırakıverirler!
  • پس گریزند و ترا تنها هلند ** گرچه اندر لاف سحر بابلند
  • Kendine gel ve züppelerden savaş umma. Tavus kuşlarından av avlama hünerini bekleme!
  • تو ز رعنایان مجو هین کارزار ** تو ز طاوسان مجو صید و شکار
  • Tabiat tavus kuşuna benzer, sana vesveseler verir, saçma sapan söylenir durur; nihayet seni yerinden yurdundan eder. 4035
  • طبع طاوسست و وسواست کند ** دم زند تا از مقامت بر کند
  • Şeytan’ın, Kureyş kabilesine “Ahmed’le savaşa girişin, ben de yardım eder, size yardım etmek üzere kabilemi getiririm” demesi, iki saf karşılaşınca da onları bırakıp kaçması
  • گفتن شیطان قریش را کی به جنگ احمد آیید کی من یاریها کنم وقبیله‌ی خود را بیاری خوانم و وقت ملاقات صفین گریختن
  • Şeytan gibi… o da asker içine girdi, yüzün biri oldu, “ Ben size yardımcıyım” dedi, onlara afsun okudu, onları aldattı.
  • همچو شیطان در سپه شد صد یکم ** خواند افسون که اننی جار لکم
  • Fakat Kureyş, onun sözüne uyup hazırlanarak iki ordu karşılaşınca,
  • چون قریش از گفت او حاضر شدند ** هر دو لشکر در ملاقان آمدند
  • Müminlerin saflarında melek askerlerini gördü…
  • دید شیطان از ملایک اسپهی ** سوی صف مومنان اندر رهی
  • Sizin görmediğiniz o gayp askerlerinin saf kurduklarını görünce canı, korkudan bir ateşgede kesildi.
  • آن جنودا لم تروها صف زده ** گشت جان او ز بیم آتشکده
  • Ayağını gerisin geriye çekmeye başladı. “Ben pek kalabalık bir ordu görüyorum. 4040
  • پای خود وا پس کشیده می‌گرفت ** که همی‌بینم سپاهی من شگفت
  • Allah’tan korkarım ben, o bana yardım etmez. Çekilin gidin… Ben, sizin görmediğinizi görüyorum” dedi.
  • ای اخاف الله ما لی منه عون ** اذهبوا انی اری ما لاترون
  • Hâris dedi ki: “Ey Suraka, neden dün böyle söylemiyordun?”
  • گفت حارث ای سراقه شکل هین ** دی چرا تو می‌نگفتی اینچنین
  • Suraka şekline girmiş olan Şeytan “Şimdi savaşın başlamak üzere olduğunu görüyorum” dedi. Hâris, “Sen, ancak Arapların hor hakir bir topluluğunu görmektesin.
  • گفت این دم من همی‌بینم حرب ** گفت می‌بینی جعاشیش عرب
  • Bundan başka bir şey görmüyorsun ama ey aşağılık herif, o zaman lâf zamanıydı, şimdi savaş zamanı.
  • می‌نبینی غیر این لیک ای تو ننگ ** آن زمان لاف بود این وقت جنگ
  • Dün ben dayanır, ayak direrim, size yardımda bulunurum, bu suretle de üst gelirsiniz diyordun. 4045
  • دی همی‌گفتی که پایندان شدم ** که بودتان فتح و نصرت دم‌بدم
  • A melûn, dün ordu kumandanı kesilmiştin, şimdi namertleştin, bayağılaştın, korkaklaştın.
  • دی زعیم الجیش بودی ای لعین ** وین زمان نامرد و ناچیز و مهین
  • Senin sözüne kandık da geldik… Bu belâ tuzağına düştük” dedi.
  • تا بخوردیم آن دم تو و آمدیم ** تو بتون رفتی و ما هیزم شدیم
  • Hâris, bu sözleri söyleyince o melûn bu azardan kızdı, hiddetlendi.
  • چونک حارث با سراقه گفت این ** از عتابش خشمگین شد آن لعین
  • Bu sözlerden gönlü dertlendi, kızgınlıkla elini, Hâris’in elinden çekti.
  • دست خود خشمین ز دست او کشید ** چون ز گفت اوش درد دل رسید
  • Göğsünü döverek kaçıp gitti; o biçarelerin kanını da bu hileyle döktü. 4050
  • سینه‌اش را کوفت شیطان و گریخت ** خون آن بیچارگان زین مکر ریخت
  • O, bunca âlemi yıktı, harap etti de sonra “Ben sizden değilim” dedi.
  • چونک ویران کرد چندین عالم او ** پس بگفت این بری منکم
  • Meleklerin heybetini görünce Hâris’in göğsüne bir yumruk aşk edip yere yıktı, kaçıverdi!
  • کوفت اندر سینه‌اش انداختش ** پس گریزان شد چو هیبت تاختش
  • Nefisle Şeytan, ikisi de birdir… Surette kendisini iki gösterdi.
  • نفس و شیطان هر دو یک تن بوده‌اند ** در دو صورت خویش را بنموده‌اند
  • Melekle akıl da birdir, himmeti var da onun için iki suret oldu.
  • چون فرشته و عقل کایشان یک بدند ** بهر حکمتهاش دو صورت شدند
  • İçinde, aklı alan, cana da düşman, dine de düşman olan böyle bir düşmanın var. 4055
  • دشمنی داری چنین در سر خویش ** مانع عقلست و خصم جان و کیش
  • Bir an kertenkele gibi saldırır… Derken hemencecik bir deliğe kaçıverir.
  • یکنفس حمله کند چون سوسمار ** پس بسوراخی گریزد در فرار
  • Gönlün de nice delikler var. Her delikten baş çıkarıp durmada!
  • در دل او سوراخها دارد کنون ** سر ز هر سوراخ می‌آرد برون
  • Şeytanın insanlardan gizlenmesine, bir deliğe girip saklanmasına “Hunus” derler.
  • نام پنهان گشتن دیو از نفوس ** واندر آن سوراخ رفتن شد خنوس
  • Onun gizlenmesi de kirpinin büzülüp gizlenmesine benzer. Kirpi büzülür de kafasını çıkarır, tekrar gizler ya… o da öyle işte.
  • که خنوسش چون خنوس قنفذست ** چون سر قنفذ ورا آمد شذست
  • Allah, Şeytan’a “Hannâs” dedi. Şeytan, kirpinin kafasına benzer. 4060
  • که خدا آن دیو را خناس خواند ** کو سر آن خارپشتک را بماند
  • Kirpi, kötü avcıdan ürker de büzülür, başını gizler.
  • می نهان گردد سر آن خارپشت ** دم‌بدم از بیم صیاد درشت
  • Fırsatını bulunca başını çıkarır… Bu hileyle yılanı bile zebun eder.
  • تا چو فرصت یافت سر آرد برون ** زین چنین مکری شود مارش زبون
  • Nefis senin iç âleminde yolunu kesmeseydi bu yol kesiciler, sana el atabilirler miydi?
  • گرنه نفس از اندرون راهت زدی ** ره‌زنان را بر تو دستی کی بدی
  • Seni kötü şeylere sevk eden şehvetten, o gizli memur yüzünden gönül, hırsa tamaha, afete esir olmuştur.
  • زان عوان مقتضی که شهوتست ** دل اسیر حرص و آز و آفتست
  • O gizli memur yüzünden hırsız oldun, kendini berbat ettin de nihayet bu görünen memurlar, seni kahretmek için yol buldular. 4065
  • زان عوان سر شدی دزد و تباه ** تا عوانان را به قهر تست راه
  • Hadisteki şu güzel öğüdü duy; Düşmanlarınızın en kuvvetlisi, içinizdedir!
  • در خبر بشنو تو این پند نکو ** بیم جنبیکم لکم اعدی عدو
  • Bu düşmanın palavrasını dinleme kaç ondan… Çünkü o da inatta İblis’e benzer.
  • طمطراق این عدو مشنو گریز ** کو چو ابلیسست در لج و ستیز