English    Türkçe    فارسی   

2
3500-3524

  • نفس سوفسطایی آمد می‏زنش ** کش زدن سازد نه حجت گفتنش‏ 3500
  • The fleshly soul is a sophist: beat it constantly, for beating does it good, not arguing with it.
  • معجزه بیند فروزد آن زمان ** بعد از آن گوید خیالی بود آن‏
  • It sees a miracle (wrought by a prophet), and at the moment it glows (with belief); (but) afterwards it says, “’Twas (only) a phantasy;
  • ور حقیقت بودی آن دید عجب ** چون مقیم چشم نامد روز و شب‏
  • For if that wondrous sight was real, why did it not become abiding, day and night, in the eye?”
  • آن مقیم چشم پاکان می‏بود ** نه قرین چشم حیوان می‏شود
  • It is abiding in the eyes of the pure, (but) it does not haunt the eyes of animals (sensual men);
  • کان عجب زین حس دارد عار و ننگ ** کی بود طاوس اندر چاه تنگ‏
  • For the miracle is ashamed and scornful of these (bodily) senses: how should a peacock be (confined) in a narrow pit?
  • تا نگویی مر مرا بسیار گو ** من ز صد یک گویم و آن همچو مو 3505
  • Take heed not to call me garrulous: I say (only) one in a hundred, and that (one) like a hair.
  • تشنیع صوفیان بر آن صوفی که پیش شیخ بسیار می‏گوید
  • How some Súfís abused a certain Súfí, saying that he talked too much in the presence of the Shaykh.
  • صوفیان بر صوفیی شنعت زدند ** پیش شیخ خانقاهی آمدند
  • Some Súfís abused a certain Súfí, and came to the Shaykh of the convent,
  • شیخ را گفتند داد جان ما ** تو از این صوفی بجو ای پیشوا
  • And said to the Shaykh, “Demand justice for our souls from this Súfí, O Guide!”
  • گفت آخر چه گله ست ای صوفیان ** گفت این صوفی سه خو دارد گران‏
  • He said, “Why, what is the complaint, O Súfís?” He (their spokesman) replied, “This Súfí has three annoying habits:
  • در سخن بسیار گو همچون جرس ** در خورش افزون خورد از بیست کس‏
  • In speech he is garrulous as a bell; in eating he eats more than twenty persons;
  • ور بخسبد هست چون اصحاب کهف ** صوفیان کردند پیش شیخ زحف‏ 3510
  • And if he sleep, he is like the Men of the Cave.” (Thus) did the Súfís march to war (against him) before the Shaykh.
  • شیخ رو آورد سوی آن فقیر ** که ز هر حالی که هست اوساط گیر
  • The Shaykh turned his face towards that dervish, saying, “In every case that exists, take the middle (course).
  • در خبر خیر الأمور أوساطها ** نافع آمد ز اعتدال أخلاطها
  • (It is stated) in Tradition that the best things are the mean (those between the two extremes): the (four) humours are beneficial through being in equipoise.
  • گر یکی خلطی فزون شد از عرض ** در تن مردم پدید آید مرض‏
  • If by accident (any) one humour become excessive, disease appears in the human body.
  • بر قرین خویش مفزا در صفت ** کان فراق آرد یقین در عاقبت‏
  • Do not exceed in (any) quality him that is thy yoke-fellow, for that will assuredly bring about separation (between you) in the end.
  • نطق موسی بد بر اندازه و لیک ** هم فزون آمد ز گفت یار نیک‏ 3515
  • The speech of Moses was in measure, but even so it exceeded the words of his good friend.
  • آن فزونی با خضر آمد شقاق ** گفت رو تو مکثری هذا فراق‏
  • That excess resulted in (his) opposing Khadir; and he (Khadir) said, ‘Go, thou art one that talks too much: this is a (cause of) separation (between us).’
  • موسیا بسیار گویی دور شو ** ور نه با من گنگ باش و کور شو
  • O (thou who resemblest) Moses, thou art garrulous. Go far off, or else be dumb with me and blind!
  • ور نرفتی وز ستیزه شسته‏ای ** تو به معنی رفته‏ای بگسسته‏ای‏
  • And if thou goest not, but remainest sitting (here) in despite (of me), thou art gone in reality and severed (from my company).”
  • چون حدث کردی تو ناگه در نماز ** گویدت سوی طهارت رو به تاز
  • When suddenly you commit an act of (legal) impurity in the ritual prayer, it (the prayer) says to you, “Go speedily to purify yourself”;
  • ور نرفتی خشک جنبان می‏شوی ** خود نمازت رفت بنشین ای غوی‏ 3520
  • And if you go not, you will be moving (exerting yourself) in vain; verily your prayer is gone beforehand (already), O misguided man!
  • رو بر آنها که هم جفت تواند ** عاشقان و تشنه‏ی گفت تواند
  • Go to them that are your mates, (them) that are enamoured of your discourse and thirsting for it.
  • پاسبان بر خوابناکان بر فزود ** ماهیان را پاسبان حاجت نبود
  • One who keeps watch is superior to those who slumber: the (spiritual) fish have no need of one who keeps watch.
  • جامه پوشان را نظر بر گازر است ** جان عریان را تجلی زیور است‏
  • Those who wear clothes look to the launderer, (but) the soul of the naked hath (Divine) illumination as its adornment.
  • یا ز عریانان به یک سو باز رو ** یا چو ایشان فارغ از تن جامه شو
  • Either withdraw (and turn) aside from the naked, or like them become free from body-garments.