English    Türkçe    فارسی   

3
362-386

  • قبض دیدی چاره‌ی آن قبض کن ** زانک سرها جمله می‌روید ز بن
  • You have felt the contraction: seek a remedy for it, because all heads (excrescences) grow from the bottom (root).
  • بسط دیدی بسط خود را آب ده ** چون بر آید میوه با اصحاب ده
  • You have felt the expansion: water your expansion, and when the fruit appears, give it to your friends.
  • باقی قصه‌ی اهل سبا
  • The remainder of the Story of the people of Saba.
  • آن سبا ز اهل صبا بودند و خام ** کارشان کفران نعمت با کرام
  • Saba were folk given over to dalliance and foolish; ‘twas their practice to show ingratitude to the generous.
  • باشد آن کفران نعمت در مثال ** که کنی با محسن خود تو جدال 365
  • By was of illustration, it would be ingratitude to dispute with your benefactor,
  • که نمی‌باید مرا این نیکوی ** من برنجم زین چه رنجم می‌شوی
  • Saying, “O do not want this kindness, I am annoyed by it: why art thou troubling me?
  • لطف کن این نیکوی را دور کن ** من نخواهم چشم زودم کور کن
  • Do (me) a favour, take away this kindness; I do not desire an eye: blind me at once!”
  • پس سبا گفتند باعد بیننا ** شیننا خیر لنا خذ زیننا
  • Hence the people of Saba said, “ (O Lord), put a far distance between us: our blemish is better for us, take away our adornment.
  • ما نمی‌خواهیم این ایوان و باغ ** نه زنان خوب و نه امن و فراغ
  • We do not desire these palaces and orchards, nor fair women nor that safety and ease (which we now enjoy).
  • شهرها نزدیک همدیگر بدست ** آن بیابانست خوش کانجا ددست 370
  • Towns near to each other are bad; the desert, where the wild beasts are, is good.”
  • یطلب الانسان فی الصیف الشتا ** فاذا جاء الشتا انکر ذا
  • Man craves winter in summer, and when winter comes, he likes it not,
  • فهو لا یرضی بحال ابدا ** لا بضیق لا بعیش رغدا
  • For he is never content with any state (of things), neither with poverty nor with a life of plenty
  • قتل الانسان ما اکفره ** کلما نال هدی انکره
  • May Man be killed! How ungrateful he is!Whenever he obtains guidance, he spurns it.
  • نفس زین سانست زان شد کشتنی ** اقتلوا انفسکم گفت آن سنی
  • The carnal soul is of this sort, hence it ought to be killed : that Exalted One hath said, “Kill yourselves.”
  • خار سه سویست هر چون کش نهی ** در خلد وز زخم او تو کی جهی 375
  • It is a triagonal thorn: however you may place it, it will pierce, and how will you escape from its stab?
  • آتش ترک هوا در خار زن ** دست اندر یار نیکوکار زن
  • Set the thorn on fire with renunciation of sensual passion, and cling to the righteous friend.
  • چون ز حد بردند اصحاب سبا ** که بپیش ما وبا به از صبا
  • When the people of Saba carried (their ingratitude) beyond bounds, saying, “In our opinion, pestilence is better than the zephyr,”
  • ناصحانشان در نصیحت آمدند ** از فسوق و کفر مانع می‌شدند
  • Their counselors began to admonish (them) and restrain (them) from impiety and ingratitude;
  • قصد خون ناصحان می‌داشتند ** تخم فسق و کافری می‌کاشتند
  • (But) they sought to take the lives of their counselors, and sowed the seed of impiety and unthankfulness.
  • چون قضا آید شود تنگ این جهان ** از قضا حلوا شود رنج دهان 380
  • When the (Divine) decree comes to pass, this (whole) world becomes cramped (so that there is no escape); by the (Divine) decree sweetmeat becomes anguish to the mouth.
  • گفت اذا جاء القضا ضاق الفضا ** تحجب الابصار اذ جاء القضا
  • He ( the Prophet) said, “When the Decree comes, the (widest) expanse is narrow; when the Decree comes, the eyes are veiled.”
  • چشم بسته می‌شود وقت قضا ** تا نبیند چشم کحل چشم را
  • The eye is bandaged at the time if the Decree, so that the eye does not see the eye’s collyrium.
  • مکر آن فارس چو انگیزید گرد ** آن غبارت ز استغاثت دور کرد
  • When the cunning of that Horseman has raised the dust, the dust keeps thee off from calling for aid.
  • سوی فارس رو مرو سوی غبار ** ورنه بر تو کوبد آن مکر سوار
  • Go towards the Horseman, go not towards the dust; else the cunning of the Rider will beat upon thee.
  • گفت حق آن را که این گرگش بخورد ** دید گرد گرگ چون زاری نکرد 385
  • God said, “He whom this wolf devoured, he saw the wolf’s dust; how did not he make piteous moan?”
  • او نمی‌دانست گرد گرگ را ** با چنین دانش چرا کرد او چرا
  • Did not he know the wolf’s dust? (Then), with such knowledge, why did he graze?