English    Türkçe    فارسی   

3
4258-4282

  • آدمی همچون عصای موسی‌است ** آدمی همچون فسون عیسی‌است
  • Man is like the rod of Moses; Man is like the incantation of Jesus.
  • در کف حق بهر داد و بهر زین ** قلب مومن هست بین اصبعین
  • For the sake of justice and for the sake of decorum, the true believer's heart is in the hand of God, between (His) two fingers.
  • ظاهرش چوبی ولیکن پیش او ** کون یک لقمه چو بگشاید گلو 4260
  • Its (the rod's) exterior (form) is a piece of wood, but (all created) existence is one mouthful to it when it opens its throat.
  • تو مبین ز افسون عیسی حرف و صوت ** آن ببین کز وی گریزان گشت موت
  • In the incantation of Jesus do not regard (merely) the letter and the sound: regard the fact that Death turned and fled from it.
  • تو مبین ز افسونش آن لهجات پست ** آن نگر که مرده بر جست و نشست
  • In his incantation do not regard the petty words: consider that the dead sprang up and sat down.
  • تو مبین مر آن عصا را سهل یافت ** آن ببین که بحر خضرا را شکافت
  • In (the case of) that rod, do not regard the easy getting (of it): regard the fact that it cleft the green sea.
  • تو ز دوری دیده‌ای چتر سیاه ** یک قدم فا پیش نه بنگر سپاه
  • You have seen from afar the black canopy: take a step forward and behold the army!
  • تو ز دوری می‌نبینی جز که گرد ** اندکی پیش آ ببین در گرد مرد 4265
  • From afar you see nothing but the dust: advance a little and see the man in the dust.
  • دیده‌ها را گرد او روشن کند ** کوهها را مردی او بر کند
  • His dust makes eyes bright; his manliness uproots mountains.
  • چون بر آمد موسی از اقصای دشت ** کوه طور از مقدمش رقاص گشت
  • When Moses came up from the remotest part of the desert, at his advent Mount Sinai began to dance.
  • تفسیر یا جبال اوبی معه والطیر
  • Commentary on (the text), O ye mountains, repeat (the praise of God) in accord with him, and the birds (likewise).
  • روی داود از فرش تابان شده ** کوهها اندر پیش نالان شده
  • The face of David shone with His glory: the mountains sang plaintively after him.
  • کوه با داود گشته همرهی ** هردو مطرب مست در عشق شهی
  • The mountain became an accompanist to David: both the minstrels (were) drunken in love for a King.
  • یا جبال اوبی امر آمده ** هر دو هم‌آواز و هم‌پرده شده 4270
  • Came the (Divine) command, “O ye mountains, repeat (the praise of God)”: both joined their voices and kept the tune together.
  • گفت داودا تو هجرت دیده‌ای ** بهر من از همدمان ببریده‌ای
  • He (God) said, “O David, thou hast suffered separation: for My sake thou hast parted from thine intimates.”
  • ای غریب فرد بی مونس شده ** آتش شوق از دلت شعله زده
  • O lonely stranger who hast become friendless, from whose heart the fire of longing hath flamed up,
  • مطربان خواهی و قوال و ندیم ** کوهها را پیشت آرد آن قدیم
  • Thou desirest minstrels and singers and boon-companions: the Eternal One brings the mountains unto thee.
  • مطرب و قوال و سرنایی کند ** که به پیشت بادپیمایی کند
  • He makes (them) minstrels and singers and pipers: He makes the mountain blow in measure before thee,
  • تا بدانی ناله چون که را رواست ** بی لب و دندان ولی را ناله‌هاست 4275
  • To the end that thou mayst know that, since the mountain is permitted to sing, the saint (likewise) hath plaintive songs (uttered) without lips or teeth.
  • نغمه‌ی اجزای آن صافی‌جسد ** هر دمی در گوش حسش می‌رسد
  • The melody of the particles of that pure-bodied one is reaching his sensuous ear every moment.
  • همنشینان نشنوند او بشنود ** ای خنک جان کو به غیبش بگرود
  • His companions hear it not, (but) he hears (it): oh, happy is the soul that believes in his hidden mystery.
  • بنگرد در نفس خود صد گفت و گو ** همنشین او نبرده هیچ بو
  • He (the saint) beholds a hundred discourses in himself, while his companion has gotten no scent (perception thereof).
  • صد سال و صد جواب اندر دلت ** می‌رسد از لامکان تا منزلت
  • Within thy heart a hundred questions and a hundred answers are coming from (the realm of) non-spatiality to thy dwelling-place.
  • بشنوی تو نشنود زان گوشها ** گر به نزدیک تو آرد گوش را 4280
  • Thou hearest (them); the ears (of another) do not hear (them), (even) if he bring his ear nigh to thee.
  • گیرم ای کر خود تو آن را نشنوی ** چون مثالش دیده‌ای چون نگروی
  • O deaf man, I grant that truly thou hearest them not; (but) since thou hast seen their (external) emblem, how wilt not thou believe?
  • جواب طعنه‌زننده در مثنوی از قصور فهم خود
  • Reply to him who rails at the Mathnawí on account of his being deficient in understanding.
  • ای سگ طاعن تو عو عو می‌کنی ** طعن قرآن را برون‌شو می‌کنی
  • O railing cur, you are bow-wowing and practising evasion for the purpose of railing at the Qur’án.