English    Türkçe    فارسی   

5
1717-1741

  • آن رخام خوب و آن سنگ شریف  ** برج زندان را بهی بود و الیف 
  • The beautiful marble and the noble stone of the prison-bastion were pleasing and agreeable (to us).
  • چون شکستش تا که زندانی برست  ** دست او در جرم این باید شکست 
  • Why did he break them, so that the prisoners escaped? His hand must be broken (cut off) as a penalty for this (crime).”
  • هیچ زندانی نگوید این فشار  ** جز کسی کز حبس آرندش به دار 
  • No prisoner will talk such nonsense except that one who is brought from prison to the gallows.
  • تلخ کی باشد کسی را کش برند  ** از میان زهر ماران سوی قند  1720
  • How should it (death) be bitter to one whom they take from amidst snake-poison towards sugar?
  • جان مجرد گشته از غوغای تن  ** می‌پرد با پر دل بی‌پای تن 
  • The soul, freed from the turmoil of the body, is soaring on the wings of the heart (spirit) without bodily feet (means of movement),
  • هم‌چو زندانی چه که اندر شبان  ** خسپد و بیند به خواب او گلستان 
  • Like the prisoner in a dungeon who falls asleep at night and dreams of a rosegarden,
  • گوید ای یزدان مرا در تن مبر  ** تا درین گلشن کنم من کر و فر 
  • And says, “O God, do not bring me (back) to my body, (but let me alone) in order that I may walk as a prince in this garden.”
  • گویدش یزدان دعا شد مستجاب  ** وا مرو والله اعلم بالصواب 
  • God says to him, “Thy prayer is granted: go not back”—and God best knoweth the right course.
  • این چنین خوابی ببین چون خوش بود  ** مرگ نادیده به جنت در رود  1725
  • Consider how delightful is such a dream! Without having seen death, he (the dreamer) goes into Paradise.
  • هیچ او حسرت خورد بر انتباه  ** بر تن با سلسله در قعر چاه 
  • Does he feel any regret for (his former) wakefulness and for the body (which he has left) in chains at the bottom of the dungeon?
  • مومنی آخر در آ در صف رزم  ** که ترا بر آسمان بودست بزم 
  • (If) thou art a true believer, come now, enter the ranks of battle, for a feast has been (prepared) for thee in Heaven.
  • بر امید راه بالا کن قیام  ** هم‌چو شمعی پیش محراب ای غلام 
  • In the hope of journeying upwards, (arise and) take thy stand before the mihráb, (to pray and weep) like a candle, O youth!
  • اشک می‌بار و همی‌سوز از طلب  ** هم‌چو شمع سر بریده جمله شب 
  • Let thy tears fall like rain, and burn (be ardent) in search (aspiration) all night long, like the candle beheaded (by the flame).
  • لب فرو بند از طعام و از شراب  ** سوی خوان آسمانی کن شتاب  1730
  • Close thy lips against food and drink: hasten towards the Heavenly table.
  • دم به دم بر آسمان می‌دار امید  ** در هوای آسمان رقصان چو بید 
  • Continually keep thy hope (fixed) on Heaven, dancing (quivering) like the willow in desire for Heaven.
  • دم به دم از آسمان می‌آیدت  ** آب و آتش رزق می‌افزایدت 
  • Continually from Heaven (spiritual) water and fire will be coming to thee and increasing thy provision.
  • گر ترا آنجا برد نبود عجب  ** منگر اندر عجز و بنگر در طلب 
  • If it (thy aspiration) bear thee thither, ’tis no wonder: do not regard thy weakness, regard thy search (aspiration);
  • کین طلب در تو گروگان خداست  ** زانک هر طالب به مطلوبی سزاست 
  • For this search is God's pledge (deposited) within thee, because every seeker deserves something sought (by him).
  • جهد کن تا این طلب افزون شود  ** تا دلت زین چاه تن بیرون شود  1735
  • Strive that this search may increase, so that thy heart (spirit) may escape from this bodily dungeon.
  • خلق گوید مرد مسکین آن فلان  ** تو بگویی زنده‌ام ای غافلان 
  • People will say, “Poor so-and-so is dead,” (but) thou wilt say, “I am living, O ye heedless ones!
  • گر تن من هم‌چو تن‌ها خفته است  ** هشت جنت در دلم بشکفته است 
  • Though my body, like (other) bodies, is laid to rest, the Eight Paradises have blossomed in my heart.”
  • جان چو خفته در گل و نسرین بود  ** چه غمست ار تن در آن سرگین بود 
  • When the spirit is lying at rest amidst roses and eglantines, what does it matter if the body is (buried) in that dung?
  • جان خفته چه خبر دارد ز تن  ** کو به گلشن خفت یا در گولخن 
  • What should the spirit (thus) laid asleep know of the body, (or care) whether it (the body) is in a rose-garden or an ashpit?
  • می‌زند جان در جهان آبگون  ** نعره یا لیت قومی یعلمون  1740
  • (For) in the bright (celestial) world the spirit is crying, “Oh, would that my people knew!”
  • گر نخواهد زیست جان بی این بدن  ** پس فلک ایوان کی خواهد بدن 
  • If the spirit shall not live without this body, then for whom shall Heaven be the palace (of everlasting abode)?