English    Türkçe    فارسی   

1
956-980

  • زاد مردی چاشتگاهی در رسید ** در سرا عدل سلیمان در دوید
  • One forenoon a freeborn (noble) man arrived and ran into Solomon's hall of justice,
  • رویش از غم زرد و هر دو لب کبود ** پس سلیمان گفت ای خواجه چه بود
  • His countenance pale with anguish and both lips blue. Then Solomon said, “Good sir, what is the matter?”
  • گفت عزراییل در من این چنین ** یک نظر انداخت پر از خشم و کین‌‌
  • He replied, “Azrael cast on me such a look, so full of wrath and hate.”
  • گفت هین اکنون چه می‌‌خواهی بخواه ** گفت فرما باد را ای جان پناه‌‌
  • “Come,” said the king, “what (boon) do you desire now? Ask (it)!” “O protector of my life,” said he, “command the wind,
  • تا مرا ز ینجا به هندستان برد ** بو که بنده کان طرف شد جان برد 960
  • To bear me from here to India. Maybe, when thy slave is come thither he will save his life.”
  • نک ز درویشی گریزانند خلق ** لقمه‌‌ی حرص و امل ز آنند خلق‌‌
  • Lo, the people are fleeing from poverty: hence are they a mouthful for (a prey to) covetousness and expectation.
  • ترس درویشی مثال آن هراس ** حرص و کوشش را تو هندستان شناس‌‌
  • The fear of poverty is like that (man's) terror: know thou that covetousness and striving are (like) India (in this tale).
  • باد را فرمود تا او را شتاب ** برد سوی قعر هندستان بر آب‌‌
  • He (Solomon) commanded the wind to bear him quickly over the water to the uttermost part of India.
  • روز دیگر وقت دیوان و لقا ** پس سلیمان گفت عزراییل را
  • Next day, at the time of conference and meeting, Solomon said to Azrael:
  • کان مسلمان را بخشم از چه چنان ** بنگریدی تا شد آواره ز خان‌‌ 965
  • “Didst thou look with anger on that Moslem in order that he might wander (as an exile) far from his home?”
  • گفت من از خشم کی کردم نظر ** از تعجب دیدمش در رهگذر
  • Azrael said, “When did I look (on him) angrily? I saw him as I passed by, (and looked at him) in astonishment,
  • که مرا فرمود حق که امروز هان ** جان او را تو به هندستان ستان‌‌
  • For God had commanded me, saying, ‘Hark, to-day do thou take his spirit in India.’
  • از عجب گفتم گر او را صد پر است ** او به هندستان شدن دور اندر است‌‌
  • From wonder I said (to myself), ‘(Even) if he has a hundred wings, ’tis a far journey for him to be in India (to-day).’”
  • تو همه کار جهان را همچنین ** کن قیاس و چشم بگشا و ببین‌‌
  • In like manner judge of all the affairs of this world and open your eye and see!
  • از که بگریزیم از خود ای محال ** از که برباییم از حق ای وبال‌‌ 970
  • From whom shall we flee? From ourselves? Oh, absurdity! From whom shall we take (ourselves) away? From God? Oh, crime!
  • باز ترجیح‌‌نهادن شیر جهد را بر توکل و فواید جهد را بیان کردن‌‌
  • How the lion again declared exertion to be superior to trust in God and expounded the advantages of exertion.
  • شیر گفت آری و لیکن هم ببین ** جهدهای انبیا و مومنین‌‌
  • “Yes,” said the lion; “but at the same time consider the exertions of the prophets and the true believers.
  • حق تعالی جهدشان را راست کرد ** آن چه دیدند از جفا و گرم و سرد
  • God, exalted is He, prospered their exertion and what they suffered of oppression and heat and cold.
  • حیله‌‌هاشان جمله حال آمد لطیف ** کل شی‌‌ء من ظریف هو ظریف‌‌
  • Their plans were excellent in all circumstances: everything done by a goodly man is goodly.
  • دامهاشان مرغ گردونی گرفت ** نقصهاشان جمله افزونی گرفت‌‌
  • Their snares caught the Heavenly bird, all their deficiencies turned to increment.”
  • جهد می‌‌کن تا توانی ای کیا ** در طریق انبیا و اولیا 975
  • O master, exert thyself so long as thou canst in (following) the way of the prophets and saints!
  • با قضا پنجه زدن نبود جهاد ** ز آن که این را هم قضا بر ما نهاد
  • Endeavour is not a struggle with Destiny, because Destiny itself has laid this (endeavour) upon us.
  • کافرم من گر زیان کرده ست کس ** در ره ایمان و طاعت یک نفس‌‌
  • I am an infidel if any one has suffered loss a single moment (while walking) in the way of faith and obedience.
  • سر شکسته نیست این سر را مبند ** یک دو روزک جهد کن باقی بخند
  • Your head is not broken: do not bandage this head. Exert yourself (in doing good works) for one or two little days (i.e. during this brief life), and laugh unto everlasting!
  • بد محالی جست کاو دنیا بجست ** نیک حالی جست کاو عقبی بجست‌‌
  • An evil resort sought he that sought this world; a good state sought he that sought the world to come.
  • مکرها در کسب دنیا بارد است ** مکرها در ترک دنیا وارد است‌‌ 980
  • Plots for gaining (the things of) this world are worthless, (but) plots for renouncing this world are inspired (by God).