English    Türkçe    فارسی   

4
1460-1484

  • خیز بنگر کاروان ره‌زده ** هر طرف غولیست کشتیبان شده 1460
  • Arise! Look upon the waylaid caravan: everywhere a ghoul has become captain of the ship.

  • خضر وقتی غوث هر کشتی توی ** هم‌چو روح‌الله مکن تنها روی
  • Thou art the Khizr of the time and the Deliverer of every ship (in distress): do not, like (Jesus) the Spirit of God, practise solitude.

  • پیش این جمعی چو شمع آسمان ** انقطاع و خلوت آری را بمان
  • In the sight of this assembly (of people) thou art as the candle of heaven: leave off severing thyself (from them) and adopting seclusion.

  • وقت خلوت نیست اندر جمع آی ** ای هدی چون کوه قاف و تو همای
  • ’Tis not the time for seclusion: come into the assembly, O thou who art (as) the humáy, while the guidance (of souls) is like Mount Qáf.

  • بدر بر صدر فلک شد شب روان ** سیر را نگذارد از بانگ سگان
  • The full-moon is moving by night on the upper part of the sky: it does not cease from its journey because of the outcry of the dogs.

  • طاعنان هم‌چون سگان بر بدر تو ** بانگ می‌دارند سوی صدر تو 1465
  • The scoffers keep making an outcry, like dogs, at thy full-moon in the direction of thy high place.

  • این سگان کرند از امر انصتوا ** از سفه و عوع کنان بر بدر تو
  • These dogs are deaf to the (Divine) command, ‘Be ye silent’: from folly (they are) bow-wowing at thy full-moon.

  • هین بمگذار ای شفا رنجور را ** تو ز خشم کر عصای کور را
  • Hark, O (thou who art) the cure for the sick, do not, on account of anger against the deaf, let go the staff of the blind.

  • نه تو گفتی قاید اعمی به راه ** صد ثواب و اجر یابد از اله
  • Didst not thou say?—‘He that leads a blind man on the (right) way gains a hundred recompenses and rewards from God.

  • هر که او چل گام کوری را کشد ** گشت آمرزیده و یابد رشد
  • Whoever leads a blind man forty steps is pardoned and will find salvation.’

  • پس بکش تو زین جهان بی‌قرار ** جوق کوران را قطار اندر قطار 1470
  • Do thou, therefore, lead away from this impermanent world the multitude of the blind, file on file.

  • کار هادی این بود تو هادیی ** ماتم آخر زمان را شادیی
  • This is the business of a guide: thou art the Guide, thou art the joy for (dispelling) the sorrow of the last (period of) time.

  • هین روان کن ای امام المتقین ** این خیال‌اندیشگان را تا یقین
  • Hark, O Imám of the God-fearing, cause these thinkers of vain fancies to go (onward) till (they attain unto) certainty.

  • هر که در مکر تو دارد دل گرو ** گردنش را من زنم تو شاد رو
  • Whoever hath his heart in pawn (devoted) to plotting against thee, I will smite his neck: do thou advance joyously.

  • بر سر کوریش کوریها نهم ** او شکر پندارد و زهرش دهم
  • I will lay (more) blindnesses on the top of his blindness: he will deem it sugar, and I will (really) give him poison.

  • عقلها از نور من افروختند ** مکرها از مکر من آموختند 1475
  • (All) intellects have been kindled by My light; (all) plots have been learned from My plotting.

  • چیست خود آلاجق آن ترکمان ** پیش پای نره پیلان جهان
  • What indeed is the Turcoman's tent of black felt before the feet of the male (fierce) elephants of this world?

  • آن چراغ او به پیش صرصرم ** خود چه باشد ای مهین پیغامبرم
  • Before My sarsar wind what in sooth is that lamp of his (contrivance), O My greatest prophet?

  • خیز در دم تو بصور سهمناک ** تا هزاران مرده بر روید ز خاک
  • Do thou arise and blow on the terrible trumpet, that thousands of the dead may spring up from the earth.

  • چون تو اسرافیل وقتی راست‌خیز ** رستخیزی ساز پیش از رستخیز
  • Since thou art the upright-rising Isráfíl (Seraphiel) of the time, make a resurrection ere the Resurrection.

  • هر که گوید کو قیامت ای صنم ** خویش بنما که قیامت نک منم 1480
  • O beloved, if any one say, ‘Where is the Resurrection?’ show thyself, saying, ‘Behold, I am the Resurrection.

  • در نگر ای سایل محنت‌زده ** زین قیامت صد جهان افزون شده
  • Look, O questioner who art stricken with tribulation, (and see) that from this resurrection a hundred worlds have grown!’

  • ور نباشد اهل این ذکر و قنوت ** پس جواب الاحمق ای سلطان سکوت
  • And if he (the scoffer) be not fit for this praise (of Me) and humble supplication, then, O (spiritual) Sultan, the (proper) reply to a fool is silence.

  • ز آسمان حق سکوت آید جواب ** چون بود جانا دعا نامستجاب
  • From God's Heaven silence comes in reply when, O (dear) soul, the prayer is unanswered.”

  • ای دریغا وقت خرمنگاه شد ** لیک روز از بخت ما بیگاه شد
  • Oh, alas, ’tis harvest-time, but by our (ill) fortune the day has become late.