تا نیامیزد بدین دو بانگ دور ** قطره‌ای از بحر خوش با بحر شور

Bu suretle birbirinden uzak olan bu iki ses birbirine karışmaz… Tatlı denizden bir katra bile acı denize taşmaz.

رسیدن بانگ طلسمی نیم‌شب مهمان مسجد را

Gece yarısı mescitteki konuğa tılsım sesinin gelmesi

بشنو اکنون قصه‌ی آن بانگ سخت ** که نرفت از جا بدان آن نیکبخت 4345

Şimdi o şiddetli ses hikâyesini dinle. O iyi bahtlı konuk, sesi duyunca yerinden bile kıpırdamadı.

گفت چون ترسم چو هست این طبل عید ** تا دهل ترسد که زخم او را رسید

Dedi ki: “Bu ses, bayram davulu sesi… Neden korkacakmışım? Tokmağı yiyen davul; o korksun!

ای دهلهای تهی بی قلوب ** قسمتان از عید جان شد زخم چوب

Ey kalbi olmayan boş davullar, can bayramınızdan kısmetiniz, tokmaktan ibaret.

شد قیامت عید و بی‌دینان دهل ** ما چو اهل عید خندان همچو گل

Kıyamet bayramında dinsizler davul… Biz ise gül gibi gülmekteyiz, bayrama erişenlere benziyoruz.

بشنو اکنون این دهل چون بانگ زد ** دیگ دولتبا چگونه می‌پزد

Şimdi duy da bak, bu davul nasıl ses vermekte… Devlet tenceresi nasıl kaynamakta

چونک بشنود آن دهل آن مرد دید ** گفت چون ترسد دلم از طبل عید 4350

O er, davulun sesini duyunca “Gönlüm, bayram davulundan nasıl olur da korkar?” dedi.

گفت با خود هین ملرزان دل کزین ** مرد جان بددلان بی‌یقین

Kendi kendisine dedi ki: “Gönül, titreme, korkma… yakine erişmiş kötü gönüllülerin canları öldü gitti.

وقت آن آمد که حیدروار من ** ملک گیرم یا بپردازم بدن

Haydar gibi ya ülkeyi zapt ederim ya canım bedenimden gider.”

بر جهید و بانگ بر زد کای کیا ** حاضرم اینک اگر مردی بیا

Yerinden fırladı bağırdı: “Ey ulu adam, işte buracıkta hazırım; hadi, ersen gel!”

در زمان بشکست ز آواز آن طلسم ** زر همی‌ریزید هر سو قسم قسم

Tılsım, hemencecik bozuldu, her taraftan ulam ulam altın dökülmeye başladı.

ریخت چند این زر که ترسید آن پسر ** تا نگیرد زر ز پری راه در 4355

Öyle altın döküldü ki oğlancağız, kapının bile kapanıp açılmayacağından korktu.

بعد از آن برخاست آن شیر عتید ** تا سحرگه زر به بیرون می‌کشید

Ondan sonra o kuvvetli aslan kalktı, ta seher çağına kadar altını dışarıya taşımakla uğraştı.

دفن می‌کرد و همی آمد بزر ** با جوال و توبره بار دگر

Altınları gömmekte, sonra yine gelip çuvallara, torbalara doldurarak dışarıya götürmekteydi.

گنجها بنهاد آن جانباز از آن ** کوری ترسانی واپس خزان

O canıyla oynayan er, gerisin geriye çekilip kaçan korkakların rağmine definelerine sahip oldu.

این زر ظاهر بخاطر آمدست ** در دل هر کور دور زرپرست

Her kör ve hakikatten uzak kalmış altına tapan kişinin hatırına bu hikâyeyi duyunca derhal zahiri altın gelir.

کودکان اسفالها را بشکنند ** نام زر بنهند و در دامن کنند 4360

Çocuklar saksıları kırar, o kırık parçalara altın adını takar eteklerine koyarlar.

اندر آن بازی چو گویی نام زر ** آن کند در خاطر کودک گذر

Oyun oynarken o parçalara altın adını taktın ya… Artık ne vakit altın desen çocuğun aklına saksı kırıkları gelir.

بل زر مضروب ضرب ایزدی ** کو نگردد کاسد آمد سرمدی

Fakat erlerin kastettikleri altın ne o altındır, ne bu altın. Onlar üstüne, Allah’ın adı basılmış hakikî altını kastederler. O altın, ne kesada uğrar, ne ziyana… Ebedî ve daimîdir.

آن زری کین زر از آن زر تاب یافت ** گوهر و تابندگی و آب یافت

O altın, öyle bir altındır ki bu zahirî altın, parlaklığını ondan almış, kadir ve kıymeti ondan bulmuştur.

آن زری که دل ازو گردد غنی ** غالب آید بر قمر در روشنی

Gönül, o altından ganileşir… Parlaklık ve aydınlıkta aydan bile üstündür.

شمع بود آن مسجد و پروانه او ** خویشتن در باخت آن پروانه‌خو 4365

O mescit, bir mumdu, adamda pervane… O pervane huylu, âdeta canıyla oynamaktaydı.

پر بسوخت او را ولیکن ساختش ** بس مبارک آمد آن انداختش

Ateş, kanadını yaktı ama daha güzel kanat ihsan etti. O ateşe atılma, âşıka pek kutlu geldi, pek!

همچو موسی بود آن مسعودبخت ** کاتشی دید او به سوی آن درخت

O bahtı kutlu, Musa’ya benziyordu. Ağacın civarında bir ateştir, görmüştü.

چون عنایتها برو موفور بود ** نار می‌پنداشت و خود آن نور بود

Allah, ona birçok inayetlerde bulunmuştu… O, gördüğünü ateş sanıyordu ama nurdu.