Rumi's Masnavi - Listen to this reed how it complains, telling a tale of separations–

Listen to this reed how it complains, telling a tale of separations––

بشنو این نی چون شکایت می‌‌کند ** از جدایی‌‌ها حکایت می‌‌کند

Saying, “Ever since I was parted from the reed-bed, man and woman have moaned in (unison with) my lament.

کز نیستان تا مرا ببریده‌‌اند ** در نفیرم مرد و زن نالیده‌‌اند

I want a bosom torn by severance, that I may unfold (to such a one) the pain of love-desire.

سینه خواهم شرحه شرحه از فراق ** تا بگویم شرح درد اشتیاق‌‌

Every one who is left far from his source wishes back the time when he was united with it.

هر کسی کاو دور ماند از اصل خویش ** باز جوید روزگار وصل خویش‌‌

In every company I uttered my wailful notes, I consorted with the unhappy and with them that rejoice. 5

من به هر جمعیتی نالان شدم ** جفت بد حالان و خوش حالان شدم‌‌

Every one became my friend from his own opinion; none sought out my secrets from within me.

هر کسی از ظن خود شد یار من ** از درون من نجست اسرار من‌‌

My secret is not far from my plaint, but ear and eye lack the light (whereby it should be apprehended).

سر من از ناله‌‌ی من دور نیست ** لیک چشم و گوش را آن نور نیست‌‌

Body is not veiled from soul, nor soul from body, yet none is permittd to see the soul."

تن ز جان و جان ز تن مستور نیست ** لیک کس را دید جان دستور نیست‌‌

This noise of the reed is fire, it is not wind: whoso hath not this fire, may he be naught!

آتش است این بانگ نای و نیست باد ** هر که این آتش ندارد نیست باد

’Tis the fire of Love that is in the reed, ’tis the fervour of Love that is in the wine. 10

آتش عشق است کاندر نی فتاد ** جوشش عشق است کاندر می ‌‌فتاد