To ride (your) horse upon the foam of the sea, to read a letter in a flash of lightning,
بر کف دریا فرس را راندن ** نامهای در نور برقی خواندن
Is, to fail, because of covetousness, to see the end; it is, to laugh at your own mind and intellect.
از حریصی عاقبت نادیدن است ** بر دل و بر عقل خود خندیدن است
Intellect, by its proper nature, is a seer of the end (consequence); ’tis the fleshly soul that does not see the end.
عاقبت بین است عقل از خاصیت ** نفس باشد کاو نبیند عاقبت
The intellect that is vanquished by the flesh becomes the flesh: Jupiter is checkmated by Saturn and becomes inauspicious.
عقل کاو مغلوب نفس او نفس شد ** مشتری مات زحل شد نحس شد
Still, turn this gaze (of yours) upon this inauspiciousness, look on that One who made you ill-starred.1550
هم درین نحسی بگردان این نظر ** در کسی که کرد نحست درنگر
The gaze (of him) that surveys this ebb and flow pierces from the inauspicious influence to the auspicious.
آن نظر که بنگرد این جر و مد ** او ز نحسی سوی سعدی نقب زد
He (God) continually turns you from one state (of feeling) to another, manifesting opposite by means of opposite in the change,
ز آن همیگرداندت حالی به حال ** ضد به ضد پیدا کنان در انتقال
For the purpose that fear of the left hand side may bring to birth in you the delight of “He causes the (blessed) men to hope for the right hand side,”
تا که خوفت زاید از ذات الشمال ** لذت ذات الیمین یرجی الرجال
So that you may have two wings (fear and hope); for the bird that has (only) one wing is unable to fly, O excellent (reader).
تا دو پر باشی که مرغ یک پره ** عاجز آید از پریدن ای سره
(O God), either let me not come to speech (at all), or give me leave to tell (the whole) to the end.1555
یا رها کن تا نیایم در کلام ** یا بده دستور تا گویم تمام