English    Türkçe    فارسی   

2
2930-2954

  • Unless there be truth, how should there be falsehood? That falsehood receives brilliance (prestige and reputation) from truth. 2930
  • تا نباشد راست کی باشد دروغ ** آن دروغ از راست می‏گیرد فروغ‏
  • They buy (desire) the wrong in hope of (its being) the right: (if) poison go into a piece of sugar, then (and then only) they eat (poison).
  • بر امید راست کژ را می‏خرند ** زهر در قندی رود آن گه خورند
  • If there be no savoury wheat, what shall he get who sells barley, pretending that it is wheat?
  • گر نباشد گندم محبوب نوش ** چه برد گندم‏نمای جو فروش‏
  • Do not say, then, that all these utterances are false: the false (pretenders) are a snare to the heart on the ground of (because they give) hope of truth.
  • پس مگو کاین جمله دمها باطلند ** باطلان بر بوی حق دام دلند
  • Do not say, then, that all (this) is phantasy and error: without truth phantasy exists not in the world.
  • پس مگو جمله خیال است و ضلال ** بی‏حقیقت نیست در عالم خیال‏
  • Truth is the Night of Power (which is) hidden amidst the (other) nights in order that the soul may make trial of every night. 2935
  • حق شب قدر است در شبها نهان ** تا کند جان هر شبی را امتحان‏
  • Not all nights are (the Night of) Power, O youth, nor are all nights void of that (Night).
  • نه همه شبها بود قدر ای جوان ** نه همه شبها بود خالی از آن‏
  • Amongst the wearers of the dervish-cloak there is one (true) dervish: make trial, and accept him that is true.
  • در میان دلق پوشان یک فقیر ** امتحان کن و آن که حق است آن بگیر
  • Where is the sagacious and discerning believer, that he may distinguish effeminate wretches from men?
  • مومن کیس ممیز کو که تا ** باز داند هیزکان را از فتی‏
  • If there be no faulty things in the world, all fools would be (shrewd) merchants.
  • گر نه معیوبات باشد در جهان ** تاجران باشند جمله ابلهان‏
  • Then it would be very easy to know (the value of) goods: when there is no defect, what (is the difference between) the incompetent and the competent (appraiser)? 2940
  • پس بود کالا شناسی سخت سهل ** چون که عیبی نیست چه نااهل و اهل‏
  • And if everything is faulty, knowledge is of no advantage: since everything here is (common) wood, aloes-wood is not (to be found).
  • ور همه عیب است دانش سود نیست ** چون همه چوب است اینجا عود نیست‏
  • He that says, “All are true”—’tis folly (on his part); and he that says, “All are false”—he is damned.
  • آن که گوید جمله حقند احمقی است ** و انکه گوید جمله باطل او شقی است‏
  • Those who trade with the prophets have gained (thereby); those who trade with colour and scent (worldly vanities) are blind and blue (miserable).
  • تاجران انبیا کردند سود ** تاجران رنگ و بو کور و کبود
  • The snake (már) appears in the eye as riches (mál): rub both your eyes well!
  • می‏نماید مار اندر چشم مال ** هر دو چشم خویش را نیکو بمال‏
  • Do not consider the happiness of this (worldly) traffic and profit: consider the perdition of Pharaoh and Thamúd. 2945
  • منگر اندر غبطه‏ی این بیع و سود ** بنگر اندر خسر فرعون و ثمود
  • On making trial of everything, so that the good and evil which are in it may be brought to view.
  • امتحان هر چیزی تا ظاهر شود خیر و شری که در وی است‏
  • Contemplate the sky repeatedly, for God hath said, Then turn thy gaze again (towards it).
  • اندر این گردون مکرر کن نظر ** ز انکه حق فرمود ثم ارجع بصر
  • As regards this roof of light, be not content with one look: look (many) times, see, Are there any flaws?
  • یک نظر قانع مشو زین سقف نور ** بارها بنگر ببین هل من فطور
  • Since He hath told you to look ofttimes at this goodly roof, as a man seeking faults,
  • چون که گفتت کاندر این سقف نکو ** بارها بنگر چو مرد عیب جو
  • You may know, then, how much seeing and discerning the dark earth needs, to gain approval.
  • پس زمین تیره را دانی که چند ** دیدن و تمییز باید در پسند
  • In order that we may strain the pure (folk) from the dregs, how much tribulation must our minds endure! 2950
  • تا بپالاییم صافان را ز درد ** چند باید عقل ما را رنج برد
  • The trials of winter and autumn, the heat of summer, spring like the spirit (of life),
  • امتحانهای زمستان و خزان ** تاب تابستان بهار همچو جان‏
  • Winds and clouds and lightnings—(all these are to the end) that (such) happenings may bring distinctions into view;
  • بادها و ابرها و برقها ** تا پدید آرد عوارض فرق‏ها
  • (To the end) that dust-coloured (dusky) earth may bring forth all that it holds in its bosom, (whether) ruby or stone.
  • تا برون آرد زمین خاک رنگ ** هر چه اندر جیب دارد لعل و سنگ‏
  • Whatsoever this dark earth has stolen from the Treasury of God and the Sea of Bounty—
  • هر چه دزدیده ست این خاک دژم ** از خزانه‏ی حق و دریای کرم‏