English    Türkçe    فارسی   

5
2733-2757

  • This discourse hath no end. Return, O reader, to the story of the Shaykh of the time.
  • این سخن پایان ندارد ای فلان  ** باز رو در قصه‌ی شیخ زمان 

  • On the meaning of “But for thee, I would not have created the heavens.”
  • در معنی لولاک لما خلقت الافلاک 

  • A Shaykh like this became a beggar (going) from street to street. Love is reckless: beware!
  • شد چنین شیخی گدای کو به کو  ** عشق آمد لاابالی اتقوا 

  • Love makes the sea boil like a kettle; Love crumbles the mountain like sand; 2735
  • عشق جوشد بحر را مانند دیگ  ** عشق ساید کوه را مانند ریگ 

  • Love cleaves the sky with a hundred clefts; Love unconscionably makes the earth to tremble.
  • عشق‌بشکافد فلک را صد شکاف  ** عشق لرزاند زمین را از گزاف 

  • The pure Love was united with Mohammed: for Love's sake God said to him, “But for thee.”
  • با محمد بود عشق پاک جفت  ** بهر عشق او را خدا لولاک گفت 

  • Since he alone was the ultimate goal in Love, therefore God singled him out from the (other) prophets,
  • منتهی در عشق چون او بود فرد  ** پس مر او را ز انبیا تخصیص کرد 

  • (Saying), “Had it not been for pure Love's sake, how should I have bestowed an existence on the heavens?
  • گر نبودی بهر عشق پاک را  ** کی وجودی دادمی افلاک را 

  • I have raised up the lofty celestial sphere, that thou mayst apprehend the sublimity of Love. 2740
  • من بدان افراشتم چرخ سنی  ** تا علو عشق را فهمی کنی 

  • Other benefits come from the celestial sphere: it is like the egg, (while) these (benefits) are consequential, like the chick.
  • منفعتهای دیگر آید ز چرخ  ** آن چو بیضه تابع آید این چو فرخ 

  • I have made the earth altogether lowly, that thou mayst gain some notion of the lowliness of lovers.
  • خاک را من خوار کردم یک سری  ** تا ز خواری عاشقان بویی بری 

  • We have given greenness and freshness to the earth, that thou mayst become acquainted with the (spiritual) transmutation of the dervish.”
  • خاک را دادیم سبزی و نوی  ** تا ز تبدیل فقیر آگه شوی 

  • These firm-set mountains describe (represent) to thee the state of lovers in steadfastness,
  • با تو گویند این جبال راسیات  ** وصف حال عاشقان اندر ثبات 

  • Although that (state) is a reality, while this (description) is (only) an image, O son, (which is employed) in order that he (who offers it) may bring it nearer to thy understanding. 2745
  • گرچه آن معنیست و این نقش ای پسر  ** تا به فهم تو کند نزدیک‌تر 

  • They liken anguish to thorns; it is not that (in reality), but they do so as a means of arousing (thy) attention.
  • غصه را با خار تشبیهی کنند  ** آن نباشد لیک تنبیهی کنند 

  • When they called a hard heart “stony,” that was (really) inappropriate, (but) they made it serve as a similitude.
  • آن دل قاسی که سنگش خواندند  ** نامناسب بد مثالی راندند 

  • The archetype of that (object of comparison) is inconceivable: put the blame on thy conceptual faculty, and do not regard it (the archetype) as negated (nonexistent).
  • در تصور در نیاید عین آن  ** عیب بر تصویر نه نفیش مدان 

  • How the Shaykh, in obedience to the intimation from the Unseen, went with his basket four times in one day to the house of a certain Amír for the purpose of begging; and how the Amír rebuked him for his impudence, and how he excused himself to the Amír.
  • رفتن این شیخ در خانه‌ی امیری بهر کدیه روزی چهار بار به زنبیل به اشارت غیب و عتاب کردن امیر او را بدان وقاحت و عذر گفتن او امیر را 

  • One day the Shaykh went four times to the palace of an Amír, in order to beg like a dervish,
  • شیخ روزی چار کرت چون فقیر  ** بهر کدیه رفت در قصر امیر 

  • (With) a basket in his hand, crying, “Something for God's sake! The Creator of the soul is seeking a piece of bread.” 2750
  • در کفش زنبیل و شی لله زنان  ** خالق جان می‌بجوید تای نان 

  • ’Tis preposterous, O son: it makes even Universal Reason giddy-headed (astounded).
  • نعلهای بازگونه‌ست ای پسر  ** عقل کلی را کند هم خیره‌سر 

  • When the Amír saw him, he said to him, “O impudent man, I will tell you something, (but) do not fasten on me the name of niggard.
  • چون امیرش دید گفتش ای وقیح  ** گویمت چیزی منه نامم شحیح 

  • What callousness and effrontery and (insolent) behaviour is this, that you come in (here) four times in one day?
  • این چه سغری و چه رویست و چه کار  ** که به روزی اندر آیی چار بار 

  • Who here is attached to you, Shaykh? Never have I seen a sturdy beggar like you.
  • کیست اینجا شیخ اندر بند تو  ** من ندیدم نر گدا مانند تو 

  • You have brought (all) beggars into contempt and disgrace: what abominable importunity, worthy of ‘Abbás (himself), is this that you have shown! 2755
  • حرمت و آب گدایان برده‌ای  ** این چه عباسی زشت آورده‌ای 

  • ‘Abbás (the seller) of date-syrup is (merely) your groom: may no freethinker (mulhid) have such an ill-starred soul!”
  • غاشیه بر دوش تو عباس دبس  ** هیچ ملحد را مباد این نفس نحس 

  • He replied, “O Amír, I am devoted to the (Divine) command. Be silent! Thou art not acquainted with my (inward) fire: do not boil (rage) so much!
  • گفت امیرا بنده فرمانم خموش  ** ز آتشم آگه نه‌ای چندین مجوش