پس بدان مشغول شو کان بهتر است ** تا ز تو چیزی برد کان بهتر است‏

Binaenaleyh bari en iyi işe koyul da hırsız, senden hiç olmazsa en bayağı, en aşağı bir şeyi alıp götürebilsin.

بار بازرگان چو در آب اوفتد ** دست اندر کاله‏ی بهتر زند

Tacirin yükü suya düşerse ondan daha iyi bir kumaşa el atar.

چون که چیزی فوت خواهد شد در آب ** ترک کمتر گوی و بهتر را بیاب‏

Senin de mademki suya bir şeyin düşecek, mahvolacak. En aşağı şeyi terk et de daha iyisini bul.

ظاهر شدن فضل و زیرکی لقمان پیش امتحان کنندگان

İmtihan edenlerce, Lokman’ın fazilet veferasetinin meydana çıkması

هر طعامی کاوریدندی به وی ** کس سوی لقمان فرستادی ز پی‏ 1510

Lokman’ın efendisi, kendisine yemek getirdiler mi, Lokman’a adam gönderip çağırtır,

تا که لقمان دست سوی آن برد ** قاصدا تا خواجه پس خوردش خورد

Önce o yemeğe Lokman el sunar, efendisi de ondan sonra yerdi.

سور او خوردی و شور انگیختی ** هر طعامی کاو نخوردی ریختی‏

Bu suretle onun artığını afiyetle yer, bundan zevk alır, onun yemediğini ise dökerdi.

ور بخوردی بی‏دل و بی‏اشتها ** این بود پیوندی بی‏انتها

Hatta yese bile gönülsüz, iştahsız yerdi. İşte asıl sonsuz dirlik, birlik budur.

خربزه آورده بودند ارمغان ** گفت رو فرزند لقمان را بخوان‏

Bir gün Lokman’ın efendisine hediye olarak bir karpuz getirdiler. Hizmetçiye “ Git, oğlum Lokman’ı çağır” dedi.

چون برید و داد او را یک برین ** همچو شکر خوردش و چون انگبین‏ 1515

Lokman gelince, efendisi, karpuzu kesip ona bir dilim verdi. Lokman, o dilimi bal gibi, şeker gibi yedi.

از خوشی که خورد داد او را دوم ** تا رسید آن گرچها تا هفدهم‏

Hem de öyle lezzetle yedi ki Lokman’ın efendisi, ikinci dilimi de kesip sundu. Böyle, böyle karpuzu tekmil yedi;