English    Türkçe    فارسی   

3
2119-2143

  • Ama zaten hasetçi, onun hayalini nereden bulacak? Hiç fare deliğinde dudu kuşu oturur mu?
  • خود خیالش را کجا یابد حسود ** در وثاق موش طوطی کی غنود

  • O hasetçinin gördüğü hayal, onun hayali değildir ki… O hilâl değil, onun kendi kaşının kılı! 2120
  • آن خیال او بود از احتیال ** موی ابروی ویست آن نه هلال

  • Ben seni beş duyguyla yedi kat göğe sığmayacak bir şekilde öveceğim. Şimdi yaz bakalım: Dekukî ileri geçip imam oldu.
  • مدح تو گویم برون از پنج و هفت ** بر نویس اکنون دقوقی پیش رفت

  • Dekukî’nin ileri geçip onlara imam olması
  • پیش رفتن دقوقی به امامت آن قوم

  • Tahiyatta, salih kişilere selâm verilirken bütün peygamberler methedilmiş olur; hepsinin methi, birbiriyle yoğururlar.
  • در تحیات و سلام الصالحین ** مدح جمله‌ی انبیا آمد عجین

  • Medihler, birbirine karışır, âdeta testilerdeki sular, bir leğene dökülür.
  • مدحها شد جملگی آمیخته ** کوزه‌ها در یک لگن در ریخته

  • Çünkü övülen, bir kişiden daha fazla değildir ki. Bundan dolayı dinler, mezhepler, ancak tek bir mezhepten ibarettir.
  • زانک خود ممدوح جز یک بیش نیست ** کیشها زین روی جز یک کیش نیست

  • Bil ki her övüş, Allah nuruna varır, ulaşır; suretlerle şahısları övüşse âriyettir. 2125
  • دان که هر مدحی بنور حق رود ** بر صور و اشخاص عاریت بود

  • Müstahak olmayanı kim metheder ki? Fakat bilmeyenler, şunu bunu methediyor sanırlar da yol azıtırlar.
  • مدحها جز مستحق را کی کنند ** لیک بر پنداشت گم‌ره می‌شوند

  • Bu, şuna benzer: bir duvara herhangi bir nurdur vurur. Duvar o nurun aksetmesine bir vasıtadır.
  • همچو نوری تافته بر حایطی ** حایط آن انوار را چون رابطی

  • Fakat ayın aksi aslına ulaştı mı, yol azıtan kişi ayı kaybeder, övüşü terk eder.
  • لاجرم چون سایه سوی اصل راند ** ضال مه گم کرد و ز استایش بماند

  • Yahut da ay, bir kuyuya akseder, adam da bu aksi görür, başını kuyuya uzatır, bakar durur.
  • یا ز چاهی عکس ماهی وا نمود ** سر بچه در کرد و آن را می‌ستود

  • Methe başlarsa hakikatte ayı metheder, isterse bilgisizlikle ayın aksine yüz tutmuş olsun. 2130
  • در حقیقت مادح ماهست او ** گرچه جهل او بعکسش کرد رو

  • Övüşü aya aittir, ayın aksine ait değil. Fakat birisi, Hakk’ı övmez de mahlûku överse yanlış bir iş yapmış olur ki bu, küfürdür.
  • مدح او مه‌راست نه آن عکس را ** کفر شد آن چون غلط شد ماجرا

  • Bu işi yapan kötülükten yolunu kaybetmiştir. Ay, gökyüzündeyken o, aşağıda sanmıştır.
  • کز شقاوت گشت گم‌ره آن دلیر ** مه به بالا بود و او پنداشت زیر

  • Halk bu put gibi güzellere kapılıp perişan olur; şehvete uyup onlara dokunan pişman olur.
  • زین بتان خلقان پریشان می‌شوند ** شهوت رانده پشیمان می‌شوند

  • Çünkü bir hayale şehvetlenirler, hakikatten çok uzakta kalırlar.
  • زآنک شهوت با خیالی رانده است ** وز حقیقت دورتر وا مانده است

  • Hayale meylin yok mu? Senin için bir kanada benzer. O kanatla uçar, hakikatte yükselirsin. 2135
  • با خیالی میل تو چون پر بود ** تا بدان پر بر حقیقت بر شود

  • Fakat şehvete uydun mu kanadın dökülür, topal kalırsın, o hayal de senden kaçar gider.
  • چون براندی شهوتی پرت بریخت ** لنگ گشتی و آن خیال از تو گریخت

  • Kanadını koru, şehvete kapılma da meyil kanadın seni cennetlere yüceltsin.
  • پر نگه دار و چنین شهوت مران ** تا پر میلت برد سوی جنان

  • Halk kendilerini güzel yaşıyoruz, zevk ve işrette bulunuyoruz sanır ama onlar, bir hayal uğruna kendi kanatlarını kendileri yolarlar.
  • خلق پندارند عشرت می‌کنند ** بر خیالی پر خود بر می‌کنند

  • Bu nükteyi başka bir yerde anlatmak borcum olsun… Şimdi bana mühlet ver, halim yok, susayım.
  • وام‌دار شرح این نکته شدم ** مهلتم ده معسرم زان تن زدم

  • O kavmin Dekukî’ye uyması
  • اقتدا کردن قوم از پس دقوقی

  • Dekukî, namaz kıldırmak üzere onların önüne geçti, o kadar birleştiler, o kadar kaynaştılar ki sanki onlar atlas bir kumaştı, Dekukî de o kumaşın sırması, süsü! 2140
  • پیش در شد آن دقوقی در نماز ** قوم همچون اطلس آمد او طراز

  • O padişahlar, saf olup o ünlü imama uydular.
  • اقتدا کردند آن شاهان قطار ** در پی آن مقتدای نامدار

  • Tekbir getirince kurbanlık koç gibi âlemden çıktılar.
  • چونک با تکبیرها مقرون شدند ** همچو قربان از جهان بیرون شدند

  • Ey ulu tekbirin manası şudur: Yarabbi, huzurunda kurbanız.
  • معنی تکبیر اینست ای امام ** کای خدا پیش تو ما قربان شدیم